Martyrologia XX wieku

Cmentarz, pomniki związane z wydarzeniami wieku XX z pominięciem I wojny światowej

Cmentarz wojenny w Drzewcach

Drzewce w gminie Wąwolnica. W miejscowości tej, która w dokumentach pojawia się już w XIV wieku odkryto pochówki sprzed ponad 3 tysięcy lat. Tu jednak chcę wspomnieć o cmentarzu nowszym ale nie wiem sam czy dużo nowszym. Na jego temat posiadam dwie relacje. Ustną - uzyskaną od spotkanej na drodze pani, którą zapytałem o lokalizację cmentarza. Pisaną - z Gazety Nałęczowskiej i dodatkowo zapis z pracy M. Dąbrowskiego.

Obrazek

Cmentarz wojenny i wojskowy w Chełmie przy ul. Wojsławickiej

Za pierwszym razem w sierpniu 2009 roku trafiłem tu przez przypadek. Szukałem cmentarza w lesie Borek i pojechałem wzdłuż brzegu lasu licząc na jakieś znaki, który by mnie do niego doprowadziły. Znaków nie znalazłem, zamiast tego znalazłem cmentarz o którego istnieniu nie wiedziałem. Podczas drugiej wizyty, do której doszło w sierpniu 2010 roku miałem przyjemność porozmawiać z mieszkanką jednego z pobliskich domów. Od niej dowiedziałem się, że cmentarz został odnowiony w 2008 po wielu interwencjach okolicznych mieszkańców. Bynajmniej nie chodziło o upamiętnienie pochowanych tu żołnierzy. Problemem były ogromne ilości ludzkich kości wystających z ziemi w krzakach i w ich pobliżu. Były to szczątki żołnierzy niemieckich poległych podczas II wojny światowej. W czasie prac renowacyjnych dokonano ich ekshumacji i przeniesiono na teren cmentarza w Polesiu, niedaleko Puław.

Obrazek

Cmentarz wojenny w Fajsławicach

Cmentarz przy drodze krajowej nr 17. Założony dla poległych w I wojnie światowej. Lecz spoczywają tu też polegli w wojnie następnej.

Obrazek

Cmentarz jeńców wojennych w Chełmie przy stacji kolejowej

Stalag 319 to trzy obozy w Chełmie i obozy w okolicznych miejscowościach. Stworzony jako obóz przejściowy dla jeńców radzieckich. Lokalizacja wybrana została ze względu na dogodne warunki komunikacyjne: linia kolejowa Chełm - Kowel.

Obrazek

Kwatera żołnierzy Kleeberga na cmentarzu w Woli Gułowskiej

Groby związane z ostatnią bitwą kampanii wrześniowej 1939 (która rozegrała się w październiku tegoż roku) są porozrzucane na całym terenie objętym działaniami bojowymi. Szczęśliwie nigdy nie przeniesiono wszystkich pochówków żołnierzy Kleeberga w jedno miejsce. Dzięki temu dziś odwiedzając groby żołnierzy z Samodzielnej Grupy Operacyjnej "Polesie" można samemu zobaczyć na jak dużym obszarze trwały walki.

W Woli Gułowskiej znajduje się muzeum poświęcone tej bitwie. Kwatera wojenna na cmentarzu parafialnym wg znaków znajduje się nie w Woli Gułowskiej tylko w sąsiadującej z nią miejscowości - Turzystwo.

Obrazek

Kwatery jeńców wojennych w Dęblinie

Twierdza Dęblin w okresie okupacji niemieckiej nie miała znaczenia militarnego. Jednak Niemcy wykorzystywali ją jako miejsce internowania jeńców. Stworzyli tu (w lipcu 1941 roku) rozbity na 3 części Stalag 307 przemianowany w lutym 1944 roku na Oflag 077.

Obrazek

Kwatera żołnierzy AK i WiN w Żyrzynie

Pomnikiem opiekuje się młodzież z Zespołu Szkół ponadgimnazjalnych. Za murem cmentarnym obok pomnika widać zaś budynek należący do podstawówki i gimnazjum. Na ścianie tej szkoły (podstawówka i gimnazjum) od 2004 roku znajduje się tablica pamiątkowa poświęcona ppłk Alfonsowi Faściszewskiemu "Konarowi". Technikum opiekujące się mogiłą nosi od 2008 roku imię Żołnierzy Armii Krajowej.

Obrazek

Cmentarz wojenny w Dąbrowie Tarnawackiej

Wyjeżdżając z Tomaszowa Lubelskiego w kierunku Zamościa wjeżdża się do lasu. Ten leśny odcinek nie jest długi. Kończy się zjazdem. Równy asfalt, wiatr we włosach, sama rozkosz. Mimo tego, że już w oddali widać podjazd. Nie wykorzystałem pędu do końca. Blisko końca zjazdu dostrzegłem białe krzyże z lewej strony - na skraju lasu. Hamowanie i zawróciłem by zobaczyć cmentarz żołnierzy poległych w obu wojnach światowych. Tablica informacyjna po macoszemu potraktowała okres w którym cmentarz powstał.

Obrazek

Cmentarz żydowski we Frampolu

Cmentarz założono prawdopodobnie pod koniec XVIII lub na początku wieku XIX. Funkcjonował do roku 1942. Dokładniej do dnia w którym przebywających we Frampolu wyznawców judaizmu wymordowano w masowej egzekucji przeprowadzonej na terenie cmentarza. Obok niewielu pozostałych macew (reszta została zniszczona po eksterminacji ludności żydowskiej) znajdują się tu masowe groby pomordowanych.

Obrazek

KL Budzyń

Obóz koncentracyjny w Budzyniu powstał w 1942 roku. Wykorzystano baraki powstałe jako stajnie dla koni potrzebnych w taborach ruszających za Wehrmachtem na wschód. W obozie przebywała ludność żydowska. Jak w wielu innych podobozach KL Majdanek więźniowie wynajmowani byli do prac przez firmy niemieckie. W przypadku Budzynia głównym "najemcą" taniej siły roboczej były zakłady Heinkla zajmujące budynki dawnej fabryki amunicji. Przez kilka miesięcy w latach 1943-1944 obóz był obozem samodzielnym - oddzielonym administracyjnie od Majdanka. Załoga niemiecka obozu brała udział w wysiedlaniu ludności żydowskiej z Bełżyc. W obozie przebywało jednocześnie do 4 tys. więźniów. Liczbę ofiar szacuje się na 800-1000. Nie wlicza się do niej transportu Żydów przysłanych z Niemiec i skierowanego do Rachowa pod Annopolem gdzie wszystkich uśmiercono - w miejscu tym stoi pomnik opisany już w Złych miejscach dla ślimaków

Obrazek

Strony

Subskrybuj RSS - Martyrologia XX wieku