Złe miejsca dla ślimaków

Kirkut w Szydłowcu to dziś bardziej lapidarium niż cmentarz. Przez wieki Żydzi stanowili tu liczną część mieszkańców, a momentami najliczniejszą. Przez te wieki korzystali z co najmniej 3 cmentarzy. Obecnie właściwościom miejscowego materiału z którego wykonano macewy przypisuje się ich bardzo dobry stan. Jadąc tu miałem okazję po drodze oglądać i kamieniołomy w których pozyskuje się szydłowiecki piaskowiec.

Hasło "Chęciny" samo domaga się odzewu - zamek.
Wrzucone do google wyświetla wiele linków do informacji o zamku.
Jadąc do Chęcin z daleka widzi się zamek.
Na tablicy informacyjnej przy wjeździe obok zamku jest też synagoga ale już tylko patrzy się w górę szukając zamku przysłoniętego przez drzewa porastające zbocze zamkowego wzgórza. Wiele z tych drzew skrywa przed przyjezdnymi jeszcze jedną tajemnicę.

Zamek w Oporowie (niedaleko Kutna) powstał w drugiej ćwierci XV wieku. Wcześniej Oporowscy do których należały okoliczne dobra posiadali drewniany dworek na terenie powstałego w XIX wieku parku. Budowniczym zamku był być może arcybiskup Władysław Oporowski (herbu sulima). Równie dobrze ufundować zamek mógł Mikołąj Oporowski, wojewoda łęczycki. Na miejsce budowy wybrano naturalne wzniesienie wokół którego wykopano fosę. W momencie śmierci Mikołaja (1425) zdążono ukończyć wieżę zamkową. Dalsze prace prowadził syn Mikołaja - wspomniany wcześniej Władysław. Zmienił on projekt ojca czego ślady pozostały w fundamentach - te bowiem wybudowano za życia Mikołaja. Władysław zamiast budowli obronnej wzniósł rezydencję w której planował zamieszkać na starość.

Choć datę zakończenia budowy kościoła św. Marcina określa się na rok 1450, to pierwsze prace przy rozbudowie wcześniejszej, drewnianej świątyni rozpoczęto już 25 lat wcześniej. W roku 1453 przekazano go do posługi duszpasterskiej oo. paulinom. Materiał z którego wykonano najstarsze części kościoła są identyczne z wykorzystanymi do budowy oporowskiego zamku. Kościół przez wieki ulegał modyfikacjom zachował jednak na zewnątrz pierwotny gotycki charakter.

W roku 1778 Joachim Tarnowski zbudował zespół pałacowy na wzgórzu nad miastem Piotrkowice. Wzgórze otrzymało nazwę używaną do dziś - Tarnoskała. I wszystko jest tu inaczej. Nie chodzi o to, że Piotrkowice nie są miastem. To przydarzyło się niejednemu miastu w XIX wieku. Jednak zespół pałacowy nie posiada pałacu jako takiego. Początkowo były to 4 pawilony wzniesione z miejscowego wapienia. Do dziś przetrwały 3 i są użytkowane przez przedszkole i szkołę.

Nowy cmentarz żydowski powstał w roku 1820. Zastąpił dotąd używany cmentarz w pobliżu synagogi. Stary cmentarz musiał zostać nie tylko zamknięty ale zapieczętowany. Musiała istnieć wielka niechęć do zmiany tradycyjnego miejsca pochówków używanego być może od wieku XVII lub jeszcze wcześniej. Chmielnik w wieku XIX i w pierwszych dekadach wieku XX w ogromnej większości zamieszkany był przez ludność wyznania mojżeszowego. Chrześcijanie zamieszkiwali na skraju miasta i zajmowali się głównie uprawą roli. Gdy w 1941 roku okupanci niemieccy stworzyli getto (do którego przywieziono także dużą grupę Żydów z Płocka) objęło ono niemal całe miasto. Poza gettem znajdowały się zabudowania przylegające do pól, należące do chrześcijan. W gettcie mieszkało ponad 13 tys. osób do jego likwidacji w roku 1942 - co oznaczało wysłanie jego mieszkańców do obozów zagłady, głównie do Treblinki. Z ponad 6 tys. wyznawców judaizmu po wojnie do Chmielnika powróciło ok. 70. I oni jednak wkrótce miasto opuścili. Zdewastowany w czasie wojny cmentarz stał się też miejscem tragicznym. Tutaj rozstrzeliwano i chowano w masowych grobach Żydów z Chmielnika i okolic. Znana jest relacja o rozstrzelaniu ok. 250 osób. Nie była to zapewne jedyna taka akcja okupantów.

W okresie wybujałej wegetacji widać tu niewiele poza samą wieżą narożną dawnego pałacu.

To jeden z tych cmentarzy o których istnieniu nie miałem pojęcia zanim go nie zobaczyłem. W roku 2009 pojawiłem się przy nim dość późno. Zachodziło już słońce. Furtka niemiłosiernie skrzypiała. Ostatecznie odpuściłem wejście na teren cmentarza. Zadowoliłem się paroma zdjęciami z poza ogrodzenia. I pojechałem pod synagogę. Ale pozostał pewien niedosyt.

Kościół wzniesiono w roku 1748 z wdzięczności za pominięcie Kurozwęk w pochodzie epidemii cholery. Zaraza ta w tym okresie kilkakrotnie pustoszyła okoliczne miejscowości.

Cmentarz znajduje się w miejscu nazywanym "Biała Góra". Jest całkowicie otoczony przez pola - nie ma drogi którą można podejść w jego bezpośrednie sąsiedztwo. Ja wybrałem na odwiedziny okres po żniwach licząc na jakieś ściernisko którym przeszedłbym nic nie niszcząc.