Synagoga powstała w wieku XVIII prawdopodobnie po pożarze miasta. Znajduje się przy ulicy Janasa nieopodal rzeczki Wąglanki. Podczas II wojny światowej spłonął dach. Po zakończeniu wojny budynek przystosowano na potrzeby magazynu zbożowego Powiatowego Związku Gminnych Spółdzielni. Ponieważ budynek wymagał remontu został porzucony przez PZGS. W roku 1958 budynek przebudowano na potrzeby kina. Dopiero wtedy zniknęła bima i zamurowano część okien. Obecnie w dawnej synagodze mieści się fabryka okien.

Pierwsze informacje o Żydach w Inowłodzu pochodzą z wieku XVI. Do 1820 roku starozakonni w Inowłodzu należeli do kahału w Ujeździe. Prawodpodobnie po utworzeniu przez nich własnej gminy wyznaniowej wybudowali synagogę i założyli cmentarz. Wg Burharda zachowało się około siedemdziesięciu macew. Najstarszy zachowany nagrobek pochodzi z 1831 roku. W spisie 28 nagrobków sporządzonym w 1996 roku przez Benjamina Yaari i Michała Rzeźnika tego najstarszego nagrobka chyba nie ma. Kolejnej inwentaryzacji dokonał Krzysztof Bielawski we wrześniu 2012 roku spisując 53 nagrobki. Cmentarz zdewastowany podczas II wojny światowej znajduje się w lesie tuż przy wyrobiskach kopalni chalcedonitu.

Synagoga w Inowłodzu została zbudowana na początku XIX wieku. Zdewastowana podczas II wojny światowej w 1945 roku zniszczona w wyniku ostrzału artyleryjskiego. Budynek po remoncie służył do roku 1975 jako magazyn. W tym roku podjęto decyzję o umieszczeniu w dawnej synagodze biblioteki publicznej. Trzy lata później rozpoczął się remont budynku na który środki przekazał Amerykańsko-Żydowski Połączony Komitet Rozdzielczy czyli Joint. Synagoga od roku 1977 wpisana jest do rejestru zabytków. Obecnie znajduje się w niej sklep.

Ufundowany przez króla Kazimierza Wielkiego zamek w Inowłodzu budowano prawdopodobnie w latach 1356-1366. Inowłódz był wtedy miastem o znaczeniu strategicznym. Tędy przebiegał szlak handlowy z Lwowa do Torunia i przy brodzie przez Pilicę znajdowała się komora celna. W pobliżu przebiegała granica rozdrobnionego Księstwa Mazowieckiego. Pod koniec wieku XIV zamek przeszedł jako zastaw za pożyczone królowi Kazimierzowi pieniadze w ręce Jana i Abrahama Niemirów by po paru latach powrócić we władanie króla - Władysława Jagiełły. Władysław dokonał pierwszej przebudowy warowni i gościł w niej co najmniej sześciokrotnie.
W roku 1458 zamek znów jako zastaw zmienił właściciela. Był nim wojewoda mazowiecki Wincenty z Giżyc, po nim zamek przejęli Leżajscy herbu Nałęcz, a w 1515 roku został odkupiony przez braci Drzewieckich: biskupa wrocławskiego Mikołaja i kasztelana radomskiego Andrzeja. Wkrótce też zamek spłonął.
Prowadzone przez Drzewickich od 1519 roku prace remontowe połączone były z drugą przebudową zamku (wewnętrzną). Większe zmiany wprowadzono podczas odbudowy po kolejnym pożarze w roku 1563.
Ostatnimi mieszkańcami zamku byli Lipscy herbu Łada. I oni zdecydowali się na przebudowę zamku jednak prace przerwały wojny szwedzkie. Zamek podczas tych wojen parokrotnie przechodził z rąk do rąk i ostatecznie został prawdopodobnie przez Szwedów wysadzony. Nigdy nie podjęto jego odbudowy. A w wieku XIX dokonano największej i niemal kompletnej rozbiórki celem pozyskania materiału budowlanego.
To co dzisiaj można oglądać, to rekonstrukcja wzniesiona na fundamentach dawnego zamku. Pierwotnie celem było pozostawienia podniesionych ścian jako trwałej ruiny. Ostatecznie podjęto prace w których efekcie zamek ma stać się nie tylko atrakcją turystyczną Inowłodza ale także siedzibą instytucji kulturalnych i być może władz gminy.

Kościół św. Idziego w Inowłodzu powstał prawdopodobnie z inicjatywy Bolesława Krzywoustego ale tradycja wiąże powstanie kościoła z jego ojcem, Władysławem Hermanem, którego intencją były narodziny męskiego potomka. Potomkiem był Bolesław Krzywousty. Obok kościoła miał znajdować się klasztor benedyktynek. Został on zniszczony podczas najazdu tatarskiego w wieku XIII i nie został już odbudowany. Była to świątynia romańska i pełniła też funkcje obronne. Wiele dawnych cech utraciła w wyniku odbudowy po zniszczeniach powstałych podczas I wojny światowej. Podczas odbudowy podwyższono znacznie wieżę kościoła i bez tego dobrze widocznego z Inowłodza, którego centrum znajduje się w dolinie rzeki Pilicy. Sam kościół znajduje się na wysokiej skarpie. Obok niego znajduje się cmentarz parafialny i punkt widokowy. Od około 1520 roku świątynia była kościołem filialnym parafii, której świątynia główna znajdowała się i znajduje nad brzegiem Pilicy, blisko centrum miasta.

Zamek w Drzewicy zbudowano w latach 1527-1535 dla prymasa Macieja Drzewickiego. Była to budowla obronna i nigdy nie została przebudowana. Zamek nad rzeką Drzewiczką poza murami chroniły fosy przez które przedostać się można było tylko przez most zwodzony. Dopiero w wieku XVIII zamek przechodzi w ręce rodu Sołtyków, a po nich Szaniawskich. Szaniawscy w tym samym wieku oddali budowlę, które straciły swój dotychczasowe lokum w wyniku pożaru. Nowy klasztor w murach zamku biskupiego spłonął w roku 1814. Zamku nie odbudowano i jako ruina stoi po dziś dzień.

Cmentarz swoją historią sięga dziewiętnastego wieku, a jego kwatera wojenna kryje szczątki poległych w obu wojnach światowych. Krótko i treściwie historię cmentarza spisano w kamieniu umieszczonym przy bramie cmentarnej.

W drugiej połowie XVII wieku po zniszczeniach jakie przyniosły wojny szwedzkie oraz powstanie kozackie nadawano w wielu miejscowościach przywileje mające zachęcić ludność żydowską do osiedlania się w tych miejscowościach. Tak było też w Piotrkowie. Przybywający tu Żydzi budowali domy w pobliżu zamku starosty tworząc nowe miasto obok starego. Osada żydowska nazywana była Nową Wsią. Jej mieszkańcy wznieśli synagogę i założyli obok niej cmentarz. W wieku XVIII synagoga musiała być już w złym stanie. Obok niej w 1775 (lub 1781) roku z fundacji Herna Piotrkowera wzniesiono małą, murowaną synagogę. W latach 1791-1793 w miejscu starej synagogi wzniesiono Wielką Synagogę, a starszą (małą) przeznaczono na bejt ha-midrasz (miejsce studiów talmudycznych).

Opoczno lokowano na prawie średzkim w okolicach przełomu wieków XIII i XIV. Pierwsza wzmianka o osadzie pochodzi z 1284 roku. Jednak rozwój miasta jako takiego rozpoczyna się za panowania Kazimierza Wielkiego. To on poszerzył obszar miasta i nadał mu prawa magdeburskie. Powiększone miasto otoczono umocnieniami, a ich częścią stał się zamek królewski. W murach miejskich znajdowały się dwie bramy: Łowicka i Dolna. W 1599 król Zygmunt III Waza pozwolił na wybudowanie trzeciej bramy, od strony Krakowskiego Przedmieścia. Brama ta powstała w murach opustoszałego już od jakiegoś czasu zamku. Dziedziniec zamkowy stał się ulicą. W wieku XVII, jak wiele innych warowni na terenie Polski, zamek został zniszczony przez najeźdźców. Po tych zdarzeniach budowlę częściowo odbudowano. Nadal wykorzystywano wieżę zamkową, która już w 1620 roku pozbawiona była schodów - w wieku XVIII jeszcze służyła jako więzienie. W 1820 roku sporządzono plan zabudowy dawnego zamku, a 4 lata później na części starych fundamentów wzniesiono całkiem nową budowlę nie nawiązującą do architektury dawnego zamku. Dalsza przebudowa w okresie międzywojennym upodobniła nowy budynek do budowli obronnej. Wciąż jednak od strony Radomia wjeżdżało się przez bramę powstałą po 1599 roku. Zmienili to okupanci niemieccy podczas II wojny światowej. Drogę do Radomia przeprowadzili obok dawnej bramy burząc w tym celu całe skrzydło tej nowej budowli powstałej na fundamentach dawnego zamku. Jak wyglądał dawny zamek w Opocznie? Nie wiadomo. Jednak pozostała do dziś część budowli powstałej po 1874 roku i przebudowanej w okresie międzywojennym jest dziś siedzibą Muzeum Regionalnego i w wielu publikacjach nazywana jest "zamkiem miejskim".

Nowy cmentarz żydowski w Piotrkowie Trybunalskim zlokalizowany jest przy ulicy Spacerowej. Wybrałem się tam od strony dawnego centrum miasta więc miałem przyjemność przejechać się po starym bruku.

Cmentarz powstał w 1791 roku. Zastąpił stary cmentarz przy synagodze (do dziś nie pozostał po nim żaden ślad). Po przejściu przez bramę cmentarną nie można nie zauważyć połamanych macew ułożonych po wewnętrznej stronie muru cmentarnego. Jest to lapidarium powstałe z macew odzyskanych podczas remontu drogi (niestety nie poradziłem sobie z oświetleniem). Być może są tu też stele nagrobne ze starego cmentarza.