Złe miejsca dla ślimaków

Marcin Dąbrowski podając lokalizację cmentarza napisał, że cmentarz znajduje się w gminie Wilkołaz. Najbliższe zabudowania (400m) należą do wsi Lipno w gminie Zakrzówek. Cmentarz i odległość do niego podawane są przez przydrożny znak miejsca pamięci narodowej (droga Zakrzówek-Wilkołaz). Cmentarz od strony pól oddziela płot, od lasu pozostałości rowu.

Kompleks Lasów Parczewskich, zajmujący powierzchnię około 136 km², podczas II wojny światowej stał się miejscem schronienia. Zarówno dla prześladowanych Żydów, uciekinierów z obozów jenieckich oraz podziemia zbrojnego. Zagrożenie ze strony okupantów i potrzeba przetrwania sprawiły, że także prześladowani musieli walcząc o przetrwanie uzbroić się i walczyć. W zimie 1941/1942 uciekinierzy z obozów jenieckich, żołnierze Armii Czerwonej - utworzyli oddział partyzancki pod dowództwem Fiodora Kowalowa. Stoczył on pierwszą bitwę z Niemcami w dniach 6-8 grudnia 1942 roku. Było to podczas pierwszej z około siedmiu akcji przeciwpartyzanckich przeprowadzonych przez okupantów przeciwko partyzantom do 1944 roku. W Lasach Parczewskich, w miejscu w którym istniał obóz partyzancki powstały mogiły w których spoczęli polegli w walce sowieccy i polscy partyzanci. Obok powstał mały skansen w którym zobaczyć można rozpadające się już ziemianki. Wszystko to około 1800 m od leśnej, utwardzonej drogi przy której postawiono pomnik.

Mogiła zbiorowa w Zakrzówku jest pozostałością istniejącej tu kiedyś kwatery wojennej. Kwatera składała się z 10 mogił zbiorowych i 10 pojedynczych. Jej wymiary to 16 m długości i 5 m szerokości. Obecnie jest to obszar o wymiarach 9 na 2 m. Wg opisu autorstwa Marcina Dąbrowskiego była to mogiła otoczona metalowym parkanem.

Cmentarz ukryty w lesie. Opisany w Zabytkowych cmentarzach jako cmentarz w miejscowości Pęk. Od paru lat wieś nazywa się Maziarnia-Pęk. Przeglądając archiwalne mapy Wojskowego Instytutu Geograficznego można zauważyć, że w pobliżu biegła kiedyś droga do Janowa Lubelskiego. Cmentarza na nich nie zaznaczono. Dziś są tu głównie łąki i lasy. I jedna wąska droga biegnąca z Maziarni do Maziarni-Pęku i dalej do Deputatów.

Cmentarz wojenny w Hucie Krzeszowskiej powstał w sąsiedztwie cmentarza parafialnego na skrzyżowaniu dróg łączących Biłgoraj z Ulanowem i Hutę Krzeszowską z Harasiukami. Pochowano tu polskich żołnierzy poległych w roku 1939 i w 1944. Był otoczony niskim murem. Był... Dziś na stronach gminy Harasiuki można przeczytać, że w Hucie Krzeszowskiej znajduje się pomnik.

Cmentarz założony w 1915 roku przy drodze z Harasiuków do Lipiny. Na jego terenie pochowano też żołnierzy poległych w roku 1939.

Mogiła znajduje się na łąkach czasami zalewanych przez rzeczkę Staniankę. Pochowano tu kilkunastu powstańców poległych w 1864 r.

W 1863 roku w pobliżu Chruśliny (woj. lubelskie) doszło do dwóch bitew pomiędzy powstańcami i wojskami carskimi. W Opolu Lubelskim na cmentarzu parafialnym znajduje się mogiła powstańcza w której najprawdopodobniej spoczywają uczestnicy tych właśnie walk.

Do cmentarza dotarłem dość przypadkowo. Dwa tygodnie wcześniej przejeżdżałem pociągiem do Stalowej Woli z Lublina. Wypatrywałem w mijanym lesie cmentarza z I wojny światowej. Na widok pomnika aż podskoczyłem - odnowiono cmentarz. Tak jednak nie było. Cmentarz wojenny wygląda jak wyglądał. By odnaleźć pomnik pojechałem przez las wzdłuż torów w stronę miejscowości Góry. Po około 2 km dotarłem w pobliże pomnika otoczonego płotkiem. Teren porasta gęsto barwinek. Ale wcale nie wiedziałem jeszcze o jakie zdarzenie chodzi i czy spoczywają tu ludzie.

Luteranie w okolicach Cycowa pojawili się przed 1873 rokiem. W latach 1880-1881 wznieśli kaplicę w której też znajdowała się szkoła. Odnalezione informacje nie wskazują jednoznacznie na to, że chodzi o budynek kościoła dotąd stojący we wsi. W okresie międzywojennym już mówiło się o kościele i szkole umieszczonej w tym samym budynku. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości dzieci uczęszczały do szkoły powszechnej wraz z dziećmi innych wyznań i innych narodowości.