Kościół luterański w Cycowie

Luteranie w okolicach Cycowa pojawili się przed 1873 rokiem. W latach 1880-1881 wznieśli kaplicę w której też znajdowała się szkoła. Odnalezione informacje nie wskazują jednoznacznie na to, że chodzi o budynek kościoła dotąd stojący we wsi. W okresie międzywojennym już mówiło się o kościele i szkole umieszczonej w tym samym budynku. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości dzieci uczęszczały do szkoły powszechnej wraz z dziećmi innych wyznań i innych narodowości.


Pokaż Świątynie na większej mapie
Budynek ten pobudowano na terenie dawnego folwarku. Od roku 1924 miała tu swoją siedzibę nowopowstała parafia ewangelicko-augsburska. Wierni w większości byli pochodzenia niemieckiego i zamieszkiwali nie tylko Cyców i jego kolonie ale także odleglejsze wsie należące wcześniej do parafii w Chełmie i w Lublinie. Najdłużej na czele parafii stał ksiądz Antoni Rutkowski. W wielu osadach należących do parafii funkcjonowały od dawna kantoraty i szkoły przy kaplicach. Cyców jako siedzibę parafii wybrano ze względu na liczbę ewangelików mieszkających w samym Cycowie jak i jego najbliższych okolicach. Pewien obraz stosunków ludnościowych daje wynik spisu powszechnego z 1921 roku.

W Cycowie w 1921 roku narodowość niemiecką zadeklarowało 321 osób. Taka sama liczba osób zadeklarowała wyznanie ewangelickie. W całej gminie Cyców ewangelików wg wyników tego samego spisu było 1581, a osób deklarujących narodowość niemiecką 1443. W przybliżeniu więc miejscowi ewangelicy tworzyli grupę etnicznie jednolitą. W innych kategoriach ludności już nie dało się dostrzec takiej korelacji. Chociaż wyznanie mojżeszowe zadeklarowało 181 osób, to przynależność do narodowości żydowskiej tylko 46 osób. 49 Rusinów też nie pokrywa się z liczbą prawosławnych - 175 osób. Narodowość polską podało jako swoją 436 osób ale wyznanie katolickie tylko 174 osoby. W roku 1920 w międzywyznaniowej szkole w Cycowie 65% uczniów było narodowości niemieckiej.

Parafię ewangelicko-augsburską rozwiązały nazistowskie władze okupacyjne w roku 1940. Budynek kościoła był używany przez miejscowych katolików, których świątynię przekazali naziści miejscowym prawosławnym (budynek dawnej cerkwi zamienionej przez katolików na kościół). W późniejszym okresie był w budynku magazyn i Dom Kultury. Obecnie stoi nieużytkowany.





Ślady po napisie umieszczonym nad wejściem do kościoła







Ulica Kościelna, przy której znajdują się stary kościół katolicki i ewangelicki jest jednocześnie drogą prowadzącą do cmentarza żydowskiego w Cycowie, który obecnie jest polem uprawnym bądź został zalesiony.

Więcej o parafii ewangelicko-augsburskiej w Cycowie można przeczytać na stronach parafii lubelskiej. O historii Cycowa na stronach Urzędu Gminy