woj. lubelskie

Cmentarz żydowski w Bychawie

Jak w wielu innych miejscowościach Lubelszczyzny także i w Bychawie są dwa cmentarze żydowskie: stary i nowy. Sądziłem, że to właśnie te "nowe" cmentarze zwykle zachowują swoją funkcję w pamięci ludzi. W Bychawie jest jednak trochę inaczej. Tu właśnie nowy cmentarz został zdewastowany całkowicie. Za to stary cmentarz, znajdujący się w pobliżu synagogi jest miejscem w którym można zobaczyć fragmenty macew. Nie wykluczone, że macewy pochodzą z nowego cmentarza.

Obrazek

Cmentarz wojskowy w Zwierzyńcu

Cmentarz ten nazywany jest najczęściej "cmentarzem za campingiem". Pochowano na nim powstańców walczących w powstaniu styczniowym oraz żołnierzy poległych w obu wojnach światowych. Zlokalizowany na skraju lasu na tyłach campingu "Echo".

Obrazek

Kwatera wojenna w Bychawie

Kwatera wojenna w Bychawie była kiedyś samodzielnym cmentarzem wojennym znajdującym się obok cmentarza parafialnego. Rozdzielała je uliczka. Uliczka pozostała do dnia dzisiejszego - rozdziela teren starego i nowego cmentarza parafialnego. Szukając kwatery pytałem o nią na miejscu i nikt nie potrafił mi jej wskazać. Nie ma tu żadnej tablicy informacyjnej. Na mogiłach zbiorowych stoją proste, stalowe krzyże. Pomiędzy nimi, a czasami wręcz na nich powstały nowe groby cywilne. Mogiły można rozpoznać po posadzonych na nich drzewach iglastych. Mogiły tworzą pojedynczy szereg ciągnący się od drogi rozdzielającej obie części cmentarza. Jest ich dziewięć. Ostatnia przypomina swym kształtem okrągły kopiec i jest z nich najwyżej położona.

Obrazek

Pałac Zamoyskich w Klemensowie

Inicjatywa wzniesienia pałacu w Bodaczowie należała do Teresy Zamoyskiej. Realizacją tego pomysłu zajął się jej mąż Tomasz-Antoni. Rozpocząć musiał od zakupu Bodaczowa od zamojskich franciszkanów. Do projektowania zatrudniono Andrzeja Bema, Jerzego de Kawe i samego ordynata, który studiował wcześniej architekturę. Pracami budowlanymi kierował Jan Columbani. Pałac miał być letnią rezydencją lub też jak podają inne źródła - siedzibą następcy ordynata. Od imienia następcy VII ordynata - Klemensa pochodzi nazwa osady w której pałac wzniesiono. Choć na miejscu można się przekonać, że to nie do końca wygląda tak jak napisano. Do pałacu jest bowiem najbliżej z Bodaczowa. Klemensów natomiast jest dziś dzielnicą Szczebrzeszyna. Jadąc do pałacu mija się Zakłady Tłuszczowe w Bodaczowie (sąsiadują z parkiem).

Obrazek

Cmentarz wojenny w Sułowcu

Informacje na temat cmentarza są raczej skąpe. W Ogólnopolskiej Komputerowej Bazie Cmentarzy Wojennych przeczytać można jedynie:

Cytuj:
cmentarz o powierzchni 3115 m kw ogrodzony wałem ziemnym szerokości 4,0 m i wysokości 1,0 m Zadrzewiony. Mogił 55 zbiorowych i 20 pojedynczych

a taże, że spoczywa tu ok 5000 poległych żołnierzy.

Obrazek

Cmentarz wojenny w Bystrzycy Nowej

Cmentarz znajduje się za gospodarstwem stojącym przy drodze Niedrzwica Duża - Bychawa. Przy pierwszej próbie jego odnalezienia objechałem teren niemal dookoła szukając przejścia. Pytałem też napotkanych przy drodze mieszkańców pobliskich domów czy widziana przeze mnie kępa drzew za zabudowaniami jest cmentarzem. Potwierdzenie otrzymałem od... dziecka. Dorośli nie wiedzieli. Dowiedziałem się też, że dojść tam można tylko przez porzeczki. Chciałem być grzeczny i parokrotnie przejeżdżając sprawdzałem czy jest ktoś w porzeczkach lub na podwórku za którym jest cmentarz. Ostatecznie zrezygnowałem z grzeczności i wszedłem bez pytania.

Obrazek

Kwatera wojenna w Annopolu

Mogiła znajduje się na terenie cmentarza parafialnego w Annopolu. W opisie tego cmentarza powstałego w 1886 roku, a zamieszczonym w "Zabytkowych cmentarzach..." napisano, że spoczywają tu żołnierze - Polacy - służący w armii austro-węgierskiej polegli w 1914 roku. Nie podano skąd ta informacja pochodzi.

Obrazek

Cmentarz wojenny w Łychowie Gościeradowskim

Miejsce to jest opisane na stronie internetowej gminy Trzydnik Duży, choć bardzo skrótowo. Ja dowiedziałem się o jego istnieniu z literatury i przytoczę tu fragmenty tekstu na jego temat.

Obrazek

Cmentarz wojenny w Budkach Górnych

Miejsce zaciszne. Przy polnej drodze z Kolonii Trzydnik Duży do Liśnika. Z daleka widać tylko biały krzyż pomiędzy dwoma drzewami.

Obrazek

Cmentarz żydowski w Białej Podlaskiej

Pierwsze informacje o Żydach w Białej Radziwiłłowskiej (lub Książęcej) pochodzą z 1621 roku. Trochę ponad 50 lat później zapisano "kilkudziesięciu" Żydów w ogólnej populacji miasta sięgającej 400 osób. W tym okresie jeszcze nie istniał w Białej kahał. Ale cmentarz już być może tak. Prawdopodobnie był to cmentarz przy ulicy Brzeskiej, nazywany "Starym". Na jego terenie dziś stoi kino. Właściciele Białej początkowo starali się ograniczyć rozrost społeczności żydowskiej. Zakazywali budowy domów w pobliżu rynku. Przyznawali ulgi w powinnościach wobec dworu tylko mieszkańcom 30 domów itd. Jednocześnie chętnie w swoich dobrach stosowali arendę. Ten brak konsekwencji sprawił, że osiedlający się tu Żydzi budowali domy na przedmieściach i powoli do tego "zakazanego" rynku się zbliżali. W XIX wieku stanowili już większość mieszkańców miasta. W tym wieku już korzystali z nowego cmentarza. Założony pod koniec XVIII wieku lub na początku wieku XIX (źródła nie są tu zgodne co do wieku w którym cmentarz założono) używany był do celów grzebalnych do roku 1942. Został zdewastowany przez okupantów, macewy wykorzystano do budowy dróg.

Obrazek

Strony

Subskrybuj RSS - woj. lubelskie