Cmentarze Wielkiej Wojny

Cmentarze poległych w walkach w latach 1914-1918

Nowodwór-Piaski - cmentarz wojenny

Cmentarz ten kiedyś znajdował się przy leśnej drodze. Obecnie w odległości około 200 m od niego przebiega obwodnica Lubartowa i leśna droga od strony Nowodworu przebiegająca niegdyś obok cmentarza jest już tylko leśną ścieżką. Najbliżej cmentarza znajdują się zabudowania wsi Annobór. Jednak gdy w Annoborze zapytałem o cmentarz nie uzyskałem pomocy. Być może tylko źle trafiłem. Bo cmentarz nie wygląda na zapomniany.

Obrazek

Cmentarz wojenny w Bukowinie

Cmentarz znajduje się na skraju wsi. Z czasem zatarł się pierwotny układ mogił i kwater. W latach dziewięćdziesiątych XX wieku teren cmentarza ogrodzono. Postawiono drewniany krzyż (później zastąpiony stalowym) i obelisk z tablicą memoratywną. Prawdopodobnie tablicę na obelisku zastąpiono później widzianą przeze mnie na miejscu płytą z napisem pamiątkowym.

Obrazek

Kwatera wojenna w Ulanowie

Zbiorowa mogiła wojenna w Ulanowie znajduje się w południowo-wschodniej części cmentarza rzymskokatolickiego. Sam cmentarz założono pod koniec XVII wieku. Powiększono w kierunku wschodnim pod koniec wieku XX. Nie wiem czy mogiła powstała poza terenem cmentarza parafialnego. W jej sąsiedztwie znajdują się dużo młodsze groby.

Obrazek

Cmentarz wojenny w Rudniku nad Sanem

Cmentarz wojenny założono obok cmentarza parafialnego przy drodze do Leżajska. W chwili obecnej jest włączony w obręb cmentarza parafialnego. Wg informacji z "Zabytkowych cmentarzy..." cmentarz pierwotnie przecinała na całej jego długości alejka (istnieje nadal), a w środkowej części rozszerzała się omijając z dwóch stron pomnik. W chwili obecnej za pomnikiem zaczyna się już teren zajęty przez nowe pochówki. Po obu stronach alejki znajdowały się po dwa rzędy mogił z betonowymi obramowaniami. Alejka została przesunięta o jeden rząd mogił. Pierwotnie na mogiłach znajdowały się też betonowe krzyże - zostały zastąpione drewnianymi.

Obrazek

Przędzel - cmentarz wojenny

Cmentarz położony w lesie przy lokalnej drodze łączącej Rudnik-Stróżę z Borowiną. W pobliżu przebiega też linia kolejowa.

Obrazek

Cmentarz wojenny w Wólce (gmina Harasiuki)

Cmentarz wojenny znajduje się przy głównej drodze przechodzącej przez wieś (trasa Krzeszów - Biłgoraj). Prawdopodobnie przed postawieniem obecnego ogrodzenia zajmował większy teren. Spoczywają tu żołnierze polegli w obu wojnach światowych. Na tablicy pamiątkowej znajduje się rok 1917 co na pewno jest błędem ale od lat go nie poprawiono.

Obrazek

Kwatera wojenna w Księżpolu

Cmentarz w formie kurhanu zlokalizowany jest na terenie cmentarza parafialnego. Brak informacji o datach czy też liczbie pochowanych tu żołnierzy. Obok kopca znajduje się kwatera żołnierzy poległych we wrześniu 1939 roku.

Będąc w Księżpolu pomyliłem cmentarze. Wydawało mi się, że poszukiwana mogiła znajduje się na cmentarzu prawosławnym. Zanim jednak dotarłem do tego cmentarza - dziś opuszczonego - mijałem cmentarz katolicki. Moją uwagę zwróciły na siebie drzewa otaczające kopiec.

Obrazek

Cmentarz wojenny w Stalowej Woli - Rozwadowie

Cmentarz wojenny w Rozwadowie znajdował się obok cmentarza parafialnego. Tak było na pewno jeszcze w 1995 roku. Latem 2011 roku już nie zastałem go jako osobnej nekropolii. Teraz jest już częścią cmentarza parafialnego. Stan cmentarza z końca XX wieku wg zapisów w "Zabytkowych cmentarzach" przedstawiał się następująco:

Cytuję:
Pierwotne rozplanowanie nieczytelne, mogiły ziemne zatarte. Na cmentarzu pochowani w mogiłach pojedynczych i zbiorowych żołnierze wojsk austro-węgierskich i rosyjskich polegli w 1914 r. i żołnierze Wojska Polskiego polegli z 1939 i 1944 r. Zachowane dwa nagrobki: sarkofag z tablicą inskrypcyjną w językach węgierskim i niemieckim Karola Bauera, porucznika rezerwy c.k. armii 1 Batalionu Strzelców Polowych poległego w bitwie pod Rozwadowem oraz obelisk z tablicą z napisem: JAN MENDLOWSKI, LAT 34, +9.X.1914 R//PADŁ ŚMIERCIĄ BOHATERSKĄ WRAZ Z KOLEGAMI oraz drewniany krzyż prawosławny. Teren porośnięty trawą. Wzdłuż ogrodzenia młode klony, lipy i wiązy; brak starodrzewu.



Widok spod sarkofagu w stronę bramy wejściowej.

Obrazek

Hucisko - cmentarz z I wojny światowej

Cmentarza w Hucisku szukałem wyposażony jedynie w wiedzę książkową. Nie udało mi się określić jego lokalizacji przy użyciu map. Musiałem więc improwizować. "Zabytkowe cmentarze..." podają tylko:

Cytuję:
Położony w polu, na południe od zabudowań wsi, w pobliżu drogi Biłgoraj - Krzeszów. Na planie prostokąta, pierwotnie otoczony niskim wałem ziemnym, ze słabo czytelnymi mogiłami, w układzie szeregowym.(...)
Cmentarz zdewastowany, gęsto porośnięty drzewami (sosna, brzoza) i krzakami (maliny, dziki bez). W latach 1993-1994 podjęto prace porządkowe, cmentarz ogrodzono, wycięto krzaki. Zieleń wysoka niepielęgnowana. Brak starodrzewu.


Cmentarz jest wpisany do rejestru zabytków z numerem 479/92. Ale te informacje wcale nie mówią jak do cmentarza dotrzeć - o czym przekonałem się na własnej skórze.

Obrazek

Cmentarz wojenny w Dąbrowie pod Annopolem

Na cmentarzu prawdopodobnie pochowani są żołnierze polegli w 1914 roku, podczas pierwsze bitwy o Kraśnik. Brak szczegółowych informacji na temat poległych. Tak jak brak jest oznakowania drogi którą można do cmentarza dotrzeć. Opublikowany w 1995 roku opis cmentarza podaje informacje o 4 mogiłach i umieszczonych na nich starych, drewnianych krzyżach. Zlokalizowane miały być w odległości około 300 m od zabudowań wsi w kierunku północno-wschodnim. Geoportal podpowiadał, że cmentarz znajduje się przy leśnej drodze. Uzbrojony w taką wiedzę o cmentarzu spędziłem w lesie niemal dwie godziny na poszukiwaniach. Odnalazłem go jedynie dzięki informacjom uzyskanym od mieszkańców wsi. Ale już wcześniej, błądząc po lesie dostrzegłem, że zmienił się w nim układ dróg. Ślady wskazywały, że kilka z nich nie jest już od dawna używanych i zarosły.

Obrazek

Strony

Subskrybuj RSS - Cmentarze Wielkiej Wojny