Złe miejsca dla ślimaków

Cmentarz powstał w 1915 roku. Ponieważ większość pochówków należała do legionistów Piłsudskiego podjęto w II RP decyzję o stworzeniu Cmentarza Legionistów. W tym celu dokonano ekshumacji pochowanych tu członków innych formacji wojskowych i przeniesiono ich na cmentarz w Garbowie. Do Jastkowa sprowadzono zaś kilka ciał legionistów spoczywających w innych miejscach.

Synagoga powstała w 1648 roku. Parokrotnie uległa pożarom i była remontowana.

Pierwszy, stary kirkut w Markuszowie powstał w XVII w. Nie ma dziś po nim śladu. W XIX w. powstał nowy cmentarz i używany był do 1942 roku.

Cmentarz powstał po 1801 roku gdy wydano zakaz używania starego cmentarza przy drewnianej synagodze.

Pomnikiem opiekuje się młodzież z Zespołu Szkół ponadgimnazjalnych. Za murem cmentarnym obok pomnika widać zaś budynek należący do podstawówki i gimnazjum. Na ścianie tej szkoły (podstawówka i gimnazjum) od 2004 roku znajduje się tablica pamiątkowa poświęcona ppłk Alfonsowi Faściszewskiemu "Konarowi". Technikum opiekujące się mogiłą nosi od 2008 roku imię Żołnierzy Armii Krajowej.

Gawłuszowice zostały zakupione przez Zbigniewa Ossolińskiego (wojewodę sandomierskiego) od hetmana Karola Chodkiewicza w pierwszej połowie XVII w. wraz z całymi dobrami mieleckimi. Gdy w wyniku powodzi wieś utraciła kościół bracia Maksymilian Hieronim i Michał Sieciech Ossolińscy - ówcześni właściciele tych dóbr - ufundowali nową świątynię. Pracami budowlanymi zarządzał cieśla Stanisław Karkutowicz. Powstała budowla to modrzewiowy kościół jednonawowy kryty gontem. Fundacji dokonano w roku 1677, a gotową budowlę wyświęcono w roku 1685.

W roku 1871 roku kościół przebudowano. Zlikwidowano wieżę kościelną z dzwonnicą. W jej miejscu powstała kruchta. Dzwonnicę zaś umieszczono obok kościoła.

W Rykach, przed II wojną światową, ponad połowę mieszkańców stanowili Żydzi. W najstarszej części miasta daje się jeszcze odczuć ten klimat. Przy rynku znajdowała się i synagoga. Właściwie jest tu nadal. Tylko tak zmieniona, że tylko wskazanie palcem pomoże odnaleźć wzrokiem ten budynek. Dziś to siedziba banku. Nie o niej jednak chcę tu napisać tylko o cmentarzu. Dla stojącego na rynku, cmentarz czy synagoga to ta sama strona. Cmentarz jednak znajduje się za dużym stawem nazywanym Buksa.

W miejscowości Krzywda, w powiecie garwolińskim, znajduje się zbiorowa mogiła z okresu I wojny światowej. Wg informacji ze strony Ogólnopolskiej Komputerowej Bazy Cmentarzy Wojennych spoczywa tu 21 żołnierzy rosyjskich. Tablica na mogile nie podaje liczby pochowanych, mówi za to o żołnierzach polskich i rosyjskich.

Cmentarz znajduje się przy skrzyżowaniu dróg na końcu wsi Dąbrowa od strony Uścieńca. Zachował się jeden element cmentarza z czasów jego powstania. Sytuacja wręcz wyjątkowa. Zapewne i ci żołnierze polegli w sierpniu 1915 roku.

Berek Joselewicz - podczas Insurekcji Kościuszkowskiej wraz z Józefem Aronowiczem uformował oddział kawalerii z 500 ochotników żydowskich. Oddział został rozbity w walkach o Pragę. Podczas pobytu we Włoszech wstąpił do Legionów Dąbrowskiego. Tu zdobył ordery: Virtuti Militari i Legię Honorową. Jako dowódca szwadronu kawalerii zginął w bitwie pod Kockiem w maju 1809 roku. Pochowany w miejscu śmierci.