Złe miejsca dla ślimaków

Budynek wzniesiono prawdopodobnie w pierwszej połowie XIX wieku. Pod koniec tego samego wieku został przebudowany.

Mogiła zbiorowa z 1914 roku. Znajduje się w pobliżu szosy Częstoborowice - Izdebno. Jak na miejscu dowiedział się M. Dąbrowski na mogiłę wykorzystano wykopaną przed I wojną światową studnię, która do wojny zdążyła wyschnąć.

Cmentarz z 1915 roku założony na szczycie wzgórza nieopodal uroczyska Czantoria. Na terenie o powierzchni 0,3 ha znajduje się 11 ziemnych mogił zbiorowych.

Kawałek trudnej historii. Natknąłem się na niego przypadkowo. Szukając spokojnej drogi do Izbicy zwróciłem uwagę na szosę biegnącą z Trawnik do Krasnegostawu. Droga biegnie wzdłuż Wieprza i wzdłuż szosy Piaski - Zamość. We wsi Łopiennik Dolny przecina dopływ Wieprza, rzekę Łopę. Przy ruchliwej szosie z Piask do Zamościa znajdują się cmentarze z I wojny światowej (co najmniej cztery). Sięgnąłem do map by sprawdzić czy nie ma ich i przy tej szosie, którą chciałem jechać (pomijam tu znajdujący się na początku drogi cmentarz w Trawnikach). Na mapach WIG zauważyłem w pobliżu rzeki, wśród pól, zaznaczony cmentarz. Geoportal zawiera tą samą informację - to jest cmentarz. Na zdjęciach Geoportalu teren cmentarza jest porośnięty gęsto drzewami i krzewami. Pojechałem przyjrzeć się temu z bliska. A z bliska nie wyglądało to najlepiej.

Cmentarz znajduje się obok zabudowań folwarcznych, przy przejeździe kolejowym.

Cmentarz który częściowo przeoczyłem. Częściowo tzn. znalazłem go na mapach ale nie zauważyłem jego opisu w książce M. Dąbrowskiego. Z tej przyczyny jechałem do lasu koło Piotrkówka z uczuciem odkrywcy. Uczucie wspaniałe. Zlokalizowany cel i niewiadoma w punkcie docelowym. Na miejscu zastałem odnowiony cmentarz na planie prostokąta. Na wysokich kopcach znajdujących się na wschodnim i zachodnim skraju cmentarza znajdują się nowe krzyże. Pozostawiono jednak szczątki starych krzyży. Mogiły z krzyżami są podwyższone. Tak samo pogłębiony jest rów otaczający cmentarz i podwyższony wał ziemny.

W Piotrkowie (gmina Jabłonna) znajdują się 3 cmentarze z okresu I wojny światowej. Pierwszy z nich zlokalizowany jest w pobliżu szosy Lublin - Przemyśl. Otoczony płotem pozbawionym furtki. Za ogrodzeniem znajduje się zachowana mogiła zbiorowa w postaci kopca. Wg opracowania M. Dąbrowskiego jest tu też 7 mogił rzędowych. W roku 2011 nie udało mi się ich zlokalizować.

Cmentarz w Kozienicach powstał w połowie XIX wieku poza miastem. Znajdują się tu groby rzymskich katolików jak i wyznawców prawosławia. Jest także zadbana kwatera Legionistów.

Osadnicy protestanccy zaczęli przybywać w okolice Kozienic w XVIII wieku. Już wcześniej byli tu też sprowadzenia z Niemiec pracownicy miejscowej hamerni. Jednak była to niewielka grupa ewangelików. Dopiero przybysze kolonizujący kozienickie Powiśle stanowili grupę liczną choć niejednolitą. W przypadku Radomia mówi się o przewadze osadników pochodzenia niemieckiego. Podobnie było zapewne i tutaj ale na pewno byli też wśród nich przybysze z Niderlandów - dotąd istnieją wsie z "Holendry" w nazwie. Atrakcyjność Powiśla wzrosła na pewno w wieku XIX po zakończeniu prac związanych ze wznoszeniem wałów i melioracją tych terenów. Przyłożył się do tych działań mieszkaniec pałacu w Kozienicach - Iwan Dehn, a później jego spadkobiercy.

Choć miejscowość znana jest głównie z istnienia tu ruin kościoła zwolenników Kalwina, a nawet nazwa miejscowości często podawana jest w formie Piaski Luterskie to jednak miasto nie było zamieszkiwane przez wyznawców jednej religii. Już w wieku XVI zamieszkiwali tu Żydzi. W wiekach XVII i XVIII ich liczba wciąż rosła. I na pewno miało to związek z handlową rolą tej miejscowości. W wieku XIX społeczność żydowska stanowiła już większość mieszkańców. Posiadali bożnicę, szkoły i dwa cmentarze. Stary cmentarz zajmuje dziś plac targowy. Nowy w okresie II wojny światowej stał się miejscem zagłady wielu ludzi dla których getto w Piaskach miało być tylko przystankiem w drodze do obozu w Bełżcu. Nagrobki na terenie cmentarza zniszczono. Sam cmentarz porosły drzewa. Pozostało do dziś tylko kilka stel nagrobnych i tylko jedna z nich jeszcze nie leży na ziemi.