O cmentarzu tym pisze się najczęściej tylko tyle, że spoczywa tu kilkuset żołnierzy c.k. armii i armii carskiej poległych około 23 X 1914 r. I innych informacji na ten temat jak dotąd nie odnalazłem. A wygląda na to, że jest to wciąż powielana jedna informacja.
Cmentarz znajduje się na skraju Puszczy Kozienickiej. W jego pobliżu w 1944 roku zginął organizator AK na ziemi radomskiej. Pomnik wystawiono mu na szczycie kopca usypanego na zbiorowej mogile z pierwszej wojny światowej. Teren cmentarza jest ogrodzony i wewnątrz ogrodzenia przebiega wzdłuż kopca szlak turystyczny pieszy. Nie sposób przegapić to miejsce, chyba że porusza się szlakiem rowerowym.
Cmentarz na skraju Puszczy Kozienickiej. Umieszczony na szczycie góry. Powstał już w 1873 roku. Chowano tu wtedy ofiary zarazy. Od tamtego czasu góra bywa nazywana "Cholerną Górą". W czasie pierwszej wojny światowej pochowano tu poległych w latach 1914-1915. Brak jednak jakichkolwiek informacji o pochowanych.
Mogiła wojenna znajduje się na przeciwnym końcu wsi niż cmentarz wojenny. Najprawdopodobniej jest to mogiła zbiorowa. Brak jednak bliższych informacji na jej temat. Opiekują się nią dzieci z augustowskiej szkoły.
O istnieniu dwóch cmentarzy wojennych w Bełżcu dowiedziałem się ze strony internetowej Urzędu Gminy w Bełżcu. To krótkie notki:
Cmentarz wojenny z I wojny światowej w tzw. Szczetach,
Cmentarz wojenny z I wojny światowej w tzw. Domałowcu
Za krótkie by cmentarze zlokalizować na mapie.
Na stronie prywatnej Wirtualny Bełżec była przynajmniej jakaś mapka. Ale też mało szczegółowa. Za mało. Pojechałem więc poszukać na własną rękę i "po prośbie".
Pochowano tu ok. 1500 żołnierzy z 3 armii poległych w latach 1914-1915. Pierwotny wygląd cmentarza został zatarty przez czas ale wiadomo, że było tu 7 kwater przedzielonych alejkami. Być może była tu też kaplica.
Legionistów z I Brygady pochowano tu w 1920 roku. Jednak wszyscy oni (w liczbie 15) polegli w lipcu 1915 roku. Mogiła umieszczona została naprzeciwko cmentarza parafialnego w Urzędowie.
Trakt łączący Litwę z Krakowem, na którego trasie znajdowały się i Kozienice i Wysokie Koło stracił na znaczeniu po przeniesieniu stolicy do Warszawy. Nie znaczy to jednak, że już potem nie był wykorzystywany. Pozostawał szlakiem handlowym i traktem po którym chadzały armie podczas wojen.
Do znanych przemarszów należą:
- w kwietniu 1656 roku dwukrotny przemarsz wojsk szwedzkich Fryderyka ks. Badeńskiego;
- w 1657 roku wojska Rakoczego (przechodząc podpalili jeszcze nie ukończony kościół w Wysokim Kole);
- w 1792 roku przemaszerowały tędy wojska ks. Józefa Poniatowskiego po przegranej bitwie pod Kurowem;
- w czerwcu 1809 roku kroczyły tędy oddziały gen. Józefa Zajączka;
- w 1812 roku przemaszerowały tędy oddziały VII korpusu saskiego udając się na wyprawę moskiewską Napoleona;
- w lutym 1831 roku szły tędy oddziały gen. Kreutza;
- w marcu tego samego roku oddziały gen. Józefa Dwernickiego;
- w maju też tego samego roku, oddziały gen. Dziekońskiego.
Cmentarz w Puszczy Kozienickiej. Spoczywają tu żołnierzy armii carskiej i austro-węgierskiej polegli w latach 1914-1915. Tylko Ogólnopolska Komputerowa Baza Cmentarzy Wojennych podaje daty 1916-1918 związane jak sądzę ze Stanisławicami na Ukrainie.
Cmentarz w Puszczy Kozienickiej. Brak o nim bliższych informacji. Znajduje się niedaleko parkingu leśnego przy drodze Kozienice - Głowaczów. Podobno jeszcze niedawno widoczne tu były resztki zbutwiałych krzyży. Teraz jest to tylko szczyt wzniesienia otoczony drewnianym ogrodzeniem z małym kopcem z kamieni i umieszczonym na nim krzyżem. Prawdopodobnie spoczywają tu żołnierze polegli w 1914 roku.
