woj. mazowieckie

Cmentarz żydowski w Maciejowicach

Wychodząc z prostego założenia - jak miejscowość była miastem lub miasteczkiem to mieszkali w niej Żydzi - wpadłem na pomysł by sprawdzić na starych mapach czy w Maciejowicach jest cmentarz żydowski. I na mapach rzeczywiście jest.

Obrazek

Cmentarz żydowski w Warce

Żydzi w Warce zaczęli osiedlać się w połowie XVIII w. Już w 1800 roku stanowili ponad połowę wszystkich mieszkańców Warki. Stan ten utrzymywał się też w początkach II RP. Najsławniejszą postacią społeczności żydowskiej Warki był cadyk Izrael Icchak Kalisz. Przed przybyciem do Warki kształcił się u samego "Widzącego z Lublina" czyli Jaakowa Icchaka Ha-Levi Horowitza - jednego z pierwszych chasydów na Lubelszczyźnie i nauczyciela wielu następnych cadyków. Jednak największy wpływ na Kalisza miał w okresie pobierania nauk mieszkający w Przysusze cadyk Simcha Bunem.

Obrazek

Kirkuty Gniewoszowa

Temat społeczności żydowskiej w Gniewoszowie pojawił się w kręgu moich zainteresowań dość późno i raczej nieoczekiwanie. W prasie natknąłem się na opis poszukiwań synagogi w Gniewoszowie. Opisano tam jak miejscowi informatorzy usiłowali przekonać pytającego o synagogę do twierdzenia, że w Gniewoszowie społeczności żydowskiej nie było. Ostatecznie ustalono, że zniszczony budynek mieszkańcy Gniewoszowa odbudowali i urządzili w nim remizę strażacką. Czemu miały służyć zaprzeczenia istnienia gniewoszowskich Żydów?

Obrazek

Cmentarz wojenny w Grabowie nad Pilicą

Cmentarz znajduje się przy drodze łączącej Kozienice z Warką. Spoczywa tu ok. 700 żołnierzy wszystkich armii walczących na froncie wschodnim. Umieszczono tu także obelisk z tabliczką upamiętniającą mieszkańców Grabowa poległym w wojnie Polsko-bolszewickiej. Obelisk umieszczono na kopcu. Zatarły się ślady po kwaterach z I wojny.

Obrazek

Cmentarz ewangelicko-augsburski w Chinowie

Pod koniec wieku XVIII w okolicach Kozienic na terenach nadwiślańskich powstawały nowe wsie zasiedlane przez ludność wyznania protestanckiego. Z tego okresu pochodzi kilka osad o pierwszym członie nazwy "Holendry". Byli to nie tylko rolnicy ale i rzemieślnicy. Część z nich na przykład sprowadzono tu do pracy w kozienickiej Hamerni. Ludność ta odeszła wraz z armią niemiecką w 1944 roku. Znane są lokalizacje dwóch cmentarzy z nią związanych. Cmentarz zwany "Śmigłem", znajdujący się w pobliżu Kozienic porosła trawa, podobno pod nią znajdują się jeszcze nagrobki. Drugi zarastają drzewa ale jeszcze część nagrobków i krzyży jest widoczna. Znajduje się on w miejscowości Chinów Stary - kilka kilometrów od Kozienic.

Obrazek

Cmentarz żydowski w Żelechowie

Cmentarz powstał po 1801 roku gdy wydano zakaz używania starego cmentarza przy drewnianej synagodze.

Obrazek

Cmentarz wojenny w Krzywdzie

W miejscowości Krzywda, w powiecie garwolińskim, znajduje się zbiorowa mogiła z okresu I wojny światowej. Wg informacji ze strony Ogólnopolskiej Komputerowej Bazy Cmentarzy Wojennych spoczywa tu 21 żołnierzy rosyjskich. Tablica na mogile nie podaje liczby pochowanych, mówi za to o żołnierzach polskich i rosyjskich.

Obrazek

Cmentarz wojenny w Dąbrowie

Cmentarz znajduje się przy skrzyżowaniu dróg na końcu wsi Dąbrowa od strony Uścieńca. Zachował się jeden element cmentarza z czasów jego powstania. Sytuacja wręcz wyjątkowa. Zapewne i ci żołnierze polegli w sierpniu 1915 roku.

Obrazek

Cmentarz wojenny w Domaszewie

Cmentarz poległych w 1915 roku żołnierzy armii niemieckiej i rosyjskiej. Dokładniej ze strony niemieckiej była to grupa generała Woyrscha, ze strony rosyjskiej zaś XVI Korpus. W sierpniu 1915 roku prowadzili walki na linii Wisły. Cmentarz w Domaszewie znajduje się przy samej szosie Dęblin - Warszawa. Od strony szosy zarośnięty wysokimi krzewami, przez co jest niewidoczny. Dopiero wiedząc gdzie mam go szukać - zobaczyłem. Wcześniej wielokrotnie przejeżdżałem o parę metrów od niego. I wielu podróżnych przejeżdża nie zdając sobie sprawy z jego obecności. Nie posiadam informacji o liczbie poległych choć zachowała się na pewno jakaś ewidencja niemiecka grobów z okresu 1915-1918. M. Dąbrowski podaje w swojej pracy o cmentarzach dawnego woj. lubelskiego ogólną liczbę zewidencjonowanych poległych w powiecie garwolińskim. Może z czasem do tych informacji jakoś dotrę. Póki co tylko zdjęcia.

Obrazek

Cmentarz wojenny w Kobylnicy

Kobylnica w powiecie garwolińskim ma nie jeden ale dwa cmentarze wojenne. Do października 2010 roku dotarłem tylko do jednego. Pochowani tu żołnierze zginęli podczas walk prowadzonych w lipcu i sierpniu 1915 roku. Cmentarz założono na piaszczystej wydmie. Jego stan bywa opisywany raz jako dobry, kiedy indziej zaś jako bardzo zły. Z mojej perspektywy cmentarz wydaje się być w stanie dobrym ale tylko w porównaniu z wieloma innymi, które są w stanie gorszym od niego. W jednym z opisów znalazłem informacje o porozkopywanych mogiłach i częściach wyposażenia wojskowego porozrzucanych na terenie cmentarza. Tego nie zauważyłem. Za to w otaczającym cmentarz lesie znajdują się dzikie wysypiska śmieci. Trudno już ich nie zauważyć.

Obrazek

Strony

Subskrybuj RSS - woj. mazowieckie