Pod koniec wieku XVIII w okolicach Kozienic na terenach nadwiślańskich powstawały nowe wsie zasiedlane przez ludność wyznania protestanckiego. Z tego okresu pochodzi kilka osad o pierwszym członie nazwy "Holendry". Byli to nie tylko rolnicy ale i rzemieślnicy. Część z nich na przykład sprowadzono tu do pracy w kozienickiej Hamerni. Ludność ta odeszła wraz z armią niemiecką w 1944 roku. Znane są lokalizacje dwóch cmentarzy z nią związanych. Cmentarz zwany "Śmigłem", znajdujący się w pobliżu Kozienic porosła trawa, podobno pod nią znajdują się jeszcze nagrobki. Drugi zarastają drzewa ale jeszcze część nagrobków i krzyży jest widoczna. Znajduje się on w miejscowości Chinów Stary - kilka kilometrów od Kozienic.

O Wożuczynie pisano już w wieku XV. Ja nic nie wiedząc o jego przeszłości zatrzymałem się przy cmentarzu. Gdybym wtedy wiedział więcej zajechałbym i na miejsce w którym stał zniszczony doszczętnie w 1915 roku pałac. Może też poszukałbym mogiły zbiorowej z I wojny światowej, która ma znajdować się poza wsią. Ale to tylko gdybanie z którego może coś będzie przy planowaniu następnego wyjazdu w tamte rejony. Teraz jechałem z Hrubieszowa do Tomaszowa Lubelskiego. Byłem już nieco zmęczony rozbujanym krajobrazem. Przy którymś z kolei zjazdów zobaczyłem znak miejsca pamięci narodowej wskazujący bramę cmentarną. Zamiast rozpocząć podjazd zatrzymałem się.

Cmentarz prawosławny jest częścią cmentarza przy ulicy Lipowej w Lublinie. W pobliżu cerkwi cmentarnej znajduje się kwatera żołnierzy armii Ukraińskiej Republiki Ludowej Symona Petlury. Po zwolnieniu z obozów w których byli internowani, pozostający w Polsce otrzymali status uchodźcy politycznego i mogli zamieszkać w Polsce. Część z nich zamieszkała w Lublinie i okolicach.

Cmentarz założony w 1857 roku dla stacjonujących w twierdzy oficerów, podoficerów oraz ich rodzin. Oprócz nich do 1914 roku chowano tu i żołnierzy stanowiących załogę twierdzy. W latach 1914-1915 znaleźli tu spoczynek żołnierze polegli w Wielkiej Wojnie. W okresie późniejszym cmentarz był rzadziej wykorzystywany. Ostatni pochówek pochodzi z 1946 roku.

Choć cmentarz znajduje się przy samej Trasie Nadwiślańskiej przy wylocie z Dęblina w kierunku Stężycy, nie jest właściwie widoczny. Teren nekropolii zarastają krzaki, a tablica informacyjna stoi nie przy głównej, tylko bocznej drodze. Oprócz części nagrobków zachowały się wiele słupków stojących w rogach kwater. Nie byłem w stanie spenetrować całego terenu cmentarza ale skoro już wiem o jego istnieniu to może się kiedyś uda dokładniej obejrzeć.

Cmentarz znajduje się na początku wsi od strony Skaryszewa. W pobliżu stoją same nowe domy więc pewnie założono go za wsią. Cmentarz powstał w roku 1830 i dziś ma status cmentarza zabytkowego. Nie wiem niestety kiedy powstała kapliczka stojąca na szczycie kopca.

Wpadłem na ten cmentarz zupełnie przypadkowo. Zapytałem w Sosnowie o cmentarz wojenny, którego dotąd nie odnalazłem. Skierowano mnie do dawnej Spółdzielni Rolniczej w Sosnowie bym tam popytał pracowników bo tam coś jest. Na miejscu nie wypadało nie zapytać czy można i właściwie co i gdzie. Dawna Spółdzielnia zmieniła niedawno właściciela. Poproszony wyraził zgodę i wskazał mi chaszcze znajdujące się na terenie firmy. Wejście musiałem znaleźć sam. W jednym i wcześniejszy informator i nowy właściciel byli zgodni - to niemiecki cmentarz. Pewien tego, że nie jest to cmentarz wojenny na którym nie miało nic pozostać z dawnych krzyży, a nawet zarysu mogił, wtargnąłem w krzaki z aparatem.

Cmentarz ten powstał w drugiej połowie XIX wieku. Jak wyliczono w roku 1872 parafia w Dratowie miała 1050 wiernych. Istniała jednak już wcześniej tylko korzystała ze starego cmentarza i ze starej cerkwi. Unitów pozbawiono parafii w tej miejscowości za poparcie udzielane powstańcom styczniowym. Ale to tylko wpisuje się w całą politykę religijną Rosji tamtego okresu, która nie uznawała kościoła unickiego i popierała jedynie prawosławie. Nie o tym jednak chciałem...

Cmentarz odwiedzany przez turystów z powodu obecności grobowca rodziny Skłodowskich. Jest tu pochowany dziadek stryjeczny Marii Skłodowskiej. Nie sądzę jednak by warto było poprzestać na tym jednym grobowcu. Tu jest więcej historii i dramatów, których dziś możemy się tylko domyślać.

Zaraz przy wejściu znajduje się pomnik poległych partyzantów

Zainteresowani wiedzą, że mizar to cmentarz muzułmański. Niezainteresowani czytelnicy właśnie się tego dowiedzieli. W Polsce jest takich cmentarzy 7 (podobno).
Wikipedia:Mizary przeważnie usytuowane są na niewielkim wzniesieniu, zbudowane ściśle według zasad islamu dla tego typu miejsc. Mogiły ułożone są w regularne rzędy zwane safami i obłożone polnymi kamieniami. W ten sposób, by największy znajdował się przy głowie zmarłego, a najmniejszy u jego stóp. Każdy grób wieńczy tablica inskrypcyjna - półkolistym kamieniem z wyżłobionym na górze półksiężycem i gwiazdami. Niżej znajduje się napis w języku arabskim lub polskim, podczas zaborów także rosyjskim.

Po buncie Lipków postanowiono Tatarom jako rekompensatę za niewypłacony żołd przyznać ziemię. Były to tereny określane mianem "ziem stołowych", a wchodzące w skład "królewszczyzn". Studziankę w 1679 otrzymał do zasiedlenia rotmistrz Samuel Romanowski wraz ze swoją chorągwią. Wkrótce powstały tu meczet i mizar. Meczet - mimo obowiązującego zakazu budowy meczetów. Tatarzy przed 1679 domagali się zniesienia tego zapisu prawnego - bezskutecznie. Jednak w przypadku Studzianki i Kruszynian prawo nie zadziałało. Meczety powstały i pozostały. Ten w Studziance pozostał do 1915 roku. Wtedy to wycofujący się Rosjanie niszcząc za sobą co tylko się dało (a w pośpiechu niszczyli tylko najokazalsze budowle) spalili świątynię w Studziance. Nigdy już jej nie odbudowano.