Złe miejsca dla ślimaków

Cmentarz przy ulicy Pokoju powstał w końcu sierpnia lub we wrześniu 1915 r. na polu uprawnym położonym obok rosyjskich koszar. Używany był do grudnia 1918 r. Chowano na jego terenie żołnierzy zmarłych w zlokalizowanym w pobliżu szpitalu polowym. Na stronie Ogólnopolskiej Komputerowej Bazy Cmentarzy Wojennych podano, że spoczywa to prawdopodobnie 687 żołnierzy wszystkich walczących na froncie wschodnim armii.

Cmentarz wojenny w Horbowie (pow. bialski, gmina Zalesie) zdaje się być pewną zagadką. Źródła w których można znaleźć informacje na jego temat nie są zgodne co do czasu jego powstania. "Zabytkowe cmentarze i mogiły w Polsce. Woj. bialskopodlaskie" powołując się na pozostającą przed 1995 rokiem w maszynopisie pracę Wiktora Kononowa i Jerzego Sroki "Cmentarze i mogiły wojenne z okresu lat 1914-1920" podają:

Założony w sierpniu 1914 r. Miejsce pochówku 20 żołnierzy austriackich. Bez ściśle określonych granic. Nieogrodzony. Układ przestrzenny nieczytelny. Zachowany krzyż kamienny na ziemnym stożku

Cmentarz żydowski w Tarnowie funkcjonował już prawdopodobnie w wieku XVI. Na pewno zaś w wieku XVII. Zlokalizowany był początkowo w należącej do miasta wsi Pogwizdów. Dziś obok cmentarza przebiega ulica Szpitalna i jest to teren znajdujący się w granicach miasta. Nekropolia zajmuje obszar około 3,2 ha. Zdewastowana podczas okupacji od końca lat osiemdziesiątych XX wieku jest remontowana.

Na zdjęciu poniżej kwatera rabinów i seniorów gminy.

Na ten cmentarz trafiłem przez przypadek. Po pierwsze: pomyliłem drogi i zaniosło mnie do Szczepanowa. Po drugie: z daleka było widać gdzie szukać na cmentarzu parafialnym cmentarza wojennego. Monumentalne krzyże w ogrodzeniu były dla mnie jednoznacznym sygnałem, że pod murem są groby żołnierzy poległych w I wojnie światowej. Po wejściu na cmentarz odkryłem, że także w Małopolsce cmentarze wojenne są niszczone. Teren jest zarośnięty trawą. Z niej wystają pnie ściętych drzew rosnących na granicy cmentarza wojennego i parafialnego. Śmieci nie ma zapewne tylko dlatego, że zaraz za murem znajduje się śmietnik.

Cmentarz znajduje się przy drodze Szczurowa - Brzesko. Obok niego wyrósł cmentarz rzymskokatolicki. Cmentarz wojenny pozostaje jednak od reszty terenu cmentarnego oddzielony żywopłotem. Nie zauważyłem tabliczek imiennych. Może są zasłonięte kwiatami?

Cmentarz znajduje się przy bocznej drodze odchodzącej od szosy Biskupice Radłowskie - Szczurowa. Jest pod opieką młodzieży z pobliskiej szkoły. O czym informuje tabliczka umieszczona na furtce cmentarnej.

Cmentarz znajduje się w pobliżu linii kolejowej i stacji w Biadolinach Szlacheckich. Bezpośrednio przy nim przebiega też droga z Wokowic do Biadolin Radłowskich.

Cmentarz w pobliżu Terespola. Pochowano na nim żołnierzy poległych w 1915 roku. Tablica informacyjna mówi o żołnierzach rosyjskich, "Zabytkowe cmentarze..." dodają, że prawdopodobnie i niemieckich. Na terenie cmentarza dają się dostrzec zarysy mogił. Prawdopodobnie dokonano tu też pochówku z latach siedemdziesiątych o czym mówi tabliczka na krzyżu umieszczonym na końcu cmentarza.

Informacje z portalu Wirtualny Sztetl (już zmieniona) i Wikipedii zawierają pomyłkę. Być może to tylko wynik niezrozumienia. Ale to ten błąd mnie do Osjakowa zagonił.

Cmentarz przy głównej drodze biegnącej przez wieś. Pochowano na nim powstańców poległych podczas powstania styczniowego jak i żołnierzy poległych podczas Wielkiej Wojny.