woj. podkarpackie

Cmentarz żydowski w Ulanowie

Przyjmuje się, że cmentarz żydowski w Ulanowie założono około roku 1700. Społeczność żydowska pojawiła się tu jednak niemal 100 lat wcześniej, zaraz po lokacji miasta. Na przełomie wieków XIX i XX funkcjonowały w Ulanowie trzy synagogi, a Żydzi stanowili większość mieszkańców miasta. Ten stan zmienił się w wyniku wojny światowej. W roku 1921, w spisie powszechnym stwierdzono w mieście obecność niespełna 900 osób wyznania mojżeszowego. To już tylko blisko 40% ogólnej liczby mieszkańców. Cmentarz użytkowany był nieprzerwanie do roku 1942.

Obrazek

Kwatera wojenna w Ulanowie

Zbiorowa mogiła wojenna w Ulanowie znajduje się w południowo-wschodniej części cmentarza rzymskokatolickiego. Sam cmentarz założono pod koniec XVII wieku. Powiększono w kierunku wschodnim pod koniec wieku XX. Nie wiem czy mogiła powstała poza terenem cmentarza parafialnego. W jej sąsiedztwie znajdują się dużo młodsze groby.

Obrazek

Cmentarz wojenny w Rudniku nad Sanem

Cmentarz wojenny założono obok cmentarza parafialnego przy drodze do Leżajska. W chwili obecnej jest włączony w obręb cmentarza parafialnego. Wg informacji z "Zabytkowych cmentarzy..." cmentarz pierwotnie przecinała na całej jego długości alejka (istnieje nadal), a w środkowej części rozszerzała się omijając z dwóch stron pomnik. W chwili obecnej za pomnikiem zaczyna się już teren zajęty przez nowe pochówki. Po obu stronach alejki znajdowały się po dwa rzędy mogił z betonowymi obramowaniami. Alejka została przesunięta o jeden rząd mogił. Pierwotnie na mogiłach znajdowały się też betonowe krzyże - zostały zastąpione drewnianymi.

Obrazek

Przędzel - cmentarz wojenny

Cmentarz położony w lesie przy lokalnej drodze łączącej Rudnik-Stróżę z Borowiną. W pobliżu przebiega też linia kolejowa.

Obrazek

Cmentarz wojenny w Wólce (gmina Harasiuki)

Cmentarz wojenny znajduje się przy głównej drodze przechodzącej przez wieś (trasa Krzeszów - Biłgoraj). Prawdopodobnie przed postawieniem obecnego ogrodzenia zajmował większy teren. Spoczywają tu żołnierze polegli w obu wojnach światowych. Na tablicy pamiątkowej znajduje się rok 1917 co na pewno jest błędem ale od lat go nie poprawiono.

Obrazek

Cmentarz wojenny w Stalowej Woli - Rozwadowie

Cmentarz wojenny w Rozwadowie znajdował się obok cmentarza parafialnego. Tak było na pewno jeszcze w 1995 roku. Latem 2011 roku już nie zastałem go jako osobnej nekropolii. Teraz jest już częścią cmentarza parafialnego. Stan cmentarza z końca XX wieku wg zapisów w "Zabytkowych cmentarzach" przedstawiał się następująco:

Cytuję:
Pierwotne rozplanowanie nieczytelne, mogiły ziemne zatarte. Na cmentarzu pochowani w mogiłach pojedynczych i zbiorowych żołnierze wojsk austro-węgierskich i rosyjskich polegli w 1914 r. i żołnierze Wojska Polskiego polegli z 1939 i 1944 r. Zachowane dwa nagrobki: sarkofag z tablicą inskrypcyjną w językach węgierskim i niemieckim Karola Bauera, porucznika rezerwy c.k. armii 1 Batalionu Strzelców Polowych poległego w bitwie pod Rozwadowem oraz obelisk z tablicą z napisem: JAN MENDLOWSKI, LAT 34, +9.X.1914 R//PADŁ ŚMIERCIĄ BOHATERSKĄ WRAZ Z KOLEGAMI oraz drewniany krzyż prawosławny. Teren porośnięty trawą. Wzdłuż ogrodzenia młode klony, lipy i wiązy; brak starodrzewu.



Widok spod sarkofagu w stronę bramy wejściowej.

Obrazek

Hucisko - cmentarz z I wojny światowej

Cmentarza w Hucisku szukałem wyposażony jedynie w wiedzę książkową. Nie udało mi się określić jego lokalizacji przy użyciu map. Musiałem więc improwizować. "Zabytkowe cmentarze..." podają tylko:

Cytuję:
Położony w polu, na południe od zabudowań wsi, w pobliżu drogi Biłgoraj - Krzeszów. Na planie prostokąta, pierwotnie otoczony niskim wałem ziemnym, ze słabo czytelnymi mogiłami, w układzie szeregowym.(...)
Cmentarz zdewastowany, gęsto porośnięty drzewami (sosna, brzoza) i krzakami (maliny, dziki bez). W latach 1993-1994 podjęto prace porządkowe, cmentarz ogrodzono, wycięto krzaki. Zieleń wysoka niepielęgnowana. Brak starodrzewu.


Cmentarz jest wpisany do rejestru zabytków z numerem 479/92. Ale te informacje wcale nie mówią jak do cmentarza dotrzeć - o czym przekonałem się na własnej skórze.

Obrazek

Cmentarz żydowski i miejsce zagłady społeczności żydowskiej w Krzeszowie

Cmentarz powstał prawdopodobnie w XVII wieku. Nie jest znana dokładna data jego założenia. Krzeszów będąc częścią Ordynacji Zamojskiej pełnił w niej ważną funkcję portu na Sanie - spławiano tędy zboże z Ordynacji. Ta rola sprawiła, że mimo zniszczeń jakie przynosiły tu kolejne wojny i powstania Krzeszów się rozwijał. Był miastem trzech religii. Najliczniejszą grupą byli Żydzi. W XVII wieku posiadali tu synagogę (spalona w wieku XVII). Kolejną synagogę wzniesiono w wieku XVIII i została zniszczona podczas I wojny światowej wraz z większością zabudowań miasta. Zagładę ludności żydowskiej przyniosła kolejna wojna światowa. Podczas okupacji zdewastowano też cmentarz żydowski. W roku 2001 został z inicjatywy 3 osób otoczony betonowym murem.

Obrazek

Cmentarz w Agatówce

Cmentarza tego nie odnalazłem w dostępnej mi literaturze tematu. W internecie jest tylko jedno miejsce w którym można o tym miejscu przeczytać - Wikipedia.

Obrazek

Cmentarz wojenny w Zaleszanach

Cmentarz znajduje się pomiędzy Ruską Wsią, a Zbydniowem, w małym lesie nazywanym Plebańskim lub Księżym (oba określenia usłyszałem od jednej osoby, którą pytałem o drogę do cmentarza). Prawdopodobnie spoczywa tu 300-400 żołnierzy poległych w 1914 roku. W ostatnich latach zacierające się już mogiły zostały otoczone płotem.

Obrazek

Strony

Subskrybuj RSS - woj. podkarpackie