Cmentarz żydowski w Mogielnicy powstał prawdopodobnie pod koniec XVIII wieku. Prawdopodobnie. Prawo zakazujące im osiedlania się w mieście zniósł pod koniec wieku XVII nowy właściciel Mogielnicy - Bazyli Wielicki. Miasto wówczas, jak niemal wszystkie w Polsce, podupadało po wojnach pustoszących kraj w wieku XVII. Wielu właścicieli widziało w ściągnięciu osadników żydowskich sposób na poprawę kondycji gospodarki i (co za tym idzie) rozwój miasta. W wieku XVI był tu silny ośrodek rzemieślniczy, a przecież miasto rozwinęło się z osady związanej głównie ze szlakiem handlowym przechodzącym tutaj przez rzekę. Prawa miejskie osada otrzymała w 1317, a od 1249 znajdowała się w posiadaniu zakonu cystersów. I właśnie będąc w rękach zakonników w XVI wieku miasto to przeżyło swój rozkwit po którym niewiele zostało nieco ponad wiek później. Osadnictwo żydowskie podniosło miasto z upadku i przyczyniło się bardzo do jego rozwoju lecz w wieku XIX jak się zdaje to nie handel i rzemiosło były głównymi motorami tego rozwoju. Od 1828 roku Mogielnica stała się ważnym ośrodkiem żydowskiego życia religijnego, a to za sprawą osiedlenia się w mieście cadyka Chaima Meira Jechiela Szapiry. Dwór cadyka, a później też założona w Mogielnicy jesziwa przyciągały nowych osadników żydowskich. Szybko też społeczność żydowska stała się najliczniejszą grupą mieszkańców Mogielnicy. Po śmierci cadyka w 1849 roku jego grób stał się celem pielgrzymek chasydów.

Pokaż Judaika na większej mapie

Cmentarz założono na wzgórzu po drugiej stronie rzeki. Obecnie najbliżej cmentarza znajduje się plac sportowy pobliskiej szkoły. Ponieważ nekropolia znajduje się w lesie i została pozbawiona ogradzającego ją muru szybko po zdewastowaniu podczas okupacji sama upodobniła się do lasu. Od lat prowadzone są tu prace mające na celu poprawę tego stanu. Stoją to dwa ohele na grobach cadyków. Powoli odzyskiwane są macewy wykorzystane kiedyś do utwardzania dróg i placów. Miejscami można natrafić na fragment rozbitej macewy

odsłonięty fragment grobowca lub fundamentów ohelu.

wiele pozostałych w ziemi fragmentów stel nagrobnych.

W jednym z oheli zebrano odzyskane na terenie miasta fragmenty macew.

Kilka macew stoi obok budynków na cmentarzu.

wśród nich jest stela z najlepiej zachowaną oryginalną polichromią. We wspomnieniach zamieszczonych na stronie Cmentarze żydowskie w Polsce znaleźć można wzmiankę o lesie macew które swą formą i barwą stanowiły charakterystyczny element krajobrazu.

Fragment dawnego muru cmentarnego.

Jeszcze jedno ujęcie macewy dla której wybrałem się do Mogielnicy.

Więcej informacji o cmentarzu jak i o społeczności żydowskiej Mogielnicy przeczytać można na stronach:
Cmentarze żydowskie w Polsce
Wirtualny Sztetl