Czułczyce (pow. chełmski, gmina Sawin) to przykład wsi wielokulturowej. Obok rzymskich katolików mieszkali tu prawosławni/grekokatolicy i protestanci. Były trzy świątynie i zapewne też 3 cmentarze. Jadąc od strony Okszowa zatrzymałem się widząc kępę drzew jednoznacznie kojarzącą mi się z cmentarzem. W pobliżu widoczna była wieża bardziej przypominająca cerkiew niż kościół.
Pokaż Nekropolie na większej mapie
Nie znam daty założenia tego cmentarza. Wieś pojawia się w dokumentach w wieku XVI (jest to informacja o istnieniu parafii w Czułczycach z 1513 roku). Siedziba parafii znajdowała się w nieodległym Przysiółku. Ze Słownika Geograficznego Królestwa Polskiego wiem, że w Przysiółku w 1603 roku stał drewniany kościół. Nie wiadomo czy grekokatolicy mieli już wtedy swoją świątynię w Czułczycach. O niej tylko wiadomo, że w 1744 roku została odnowiona przez Augusta III. Tu Wikipedia podaje nieco inną informację. Wg umieszczonych w niej zapisów świątynia greckokatolicka powstała w 1788 roku, a została rozebrana przez prawosławnych w latach trzydziestych XX wieku. Stać miała w pobliżu obecnej świątyni murowanej wzniesionej w 1905 roku jako cerkiew prawosławna (parafia greckokatolicka została zniesiona w roku 1875 i na jej miejsce powstała parafia prawosławna). I tutaj jak w wielu innych miejscowościach po ucieczce Rosjan w 1915 roku pozostało niewielu prawosławnych. Od 1918 roku ze świątyni korzystali katolicy. Najwidoczniej niewielu prawosławnych do tego czasu powróciło z bieżeństwa. Ale już w 1919 znów służyła prawosławnym i była siedzibą nieetatowej filii parafii prawosławnej w Chełmie. Trwało to do roku 1945. W tym roku dokonano wysiedlenia ludności prawosławnej. Było to około tysiąca osób. Po tym wysiedleniu cerkiew władze oficjalnie przekazały w ręce katolików.
Pozostał cmentarz. Odbywają się na nim nabożeństwa. I nadal jeż używany do celów grzebalnych choć już nie przez tak liczną społeczność wiernych kościołowi wschodniemu.
Rzut oka na kościół wzniesiony w 1905 roku przez moskiewskiego kupca, Jana Kowalewskiego.