Przeszukując internet w celu odnalezienia informacji o Macieju Bayerze pochowanym przy kościele w Fajsławicach najpierw natrafiłem na żyjącego wcześniej Macieja tego samego nazwiska. Krakowski Maciej Bayer był dziadkiem Macieja z Fajsławic.

Pokaż Nekropolie na większej mapie

Postać Macieja Ignacego Bayera jest ze wszech miar godna zapamiętania. Był inżynierem i oficerem w Powstaniu Listopadowym. Okres powstańczy wydaje się szczególnie interesujący. W styczniu 1831 r. Maciej został przydzielony do oddziałów inżynieryjnych w randze konduktora nadetatowego. Szybko awansował na podporucznika. Łącznie podczas powstania postawił 8 mostów na Wiśle. Wykonał część fortyfikacji warszawskich. Brał udział w walkach pod Nową Dębą i Białołęką. Walczył w potyczkach pod Końskowolą i pod Baranowem. Stawiał most na Wieprzu i uczestniczył w bitwie pod Łysobykami. Stawiał most na Świdrze, uczestniczył w budowie mostów na Wiśle pod Włocławkiem i pod Płockiem. Znajdował się w Warszawie podczas jej szturmowania 6 i 7 września. Wraz z korpusem inżynierów 5 października przekroczył granicę Prus i przez parę miesięcy przebywał w Elblągu. W październiku otrzymał Złoty Krzyż Virtuti Militari za postawienie w 8 godzin mostu na Wiśle pod Gołębiem dla korpusu gen. Chrzanowskiego.

Po powrocie do Kongresówki przyjął pracę na stanowisku konduktora a następnie nadkonduktora w Dyrekcji Komunikacji Lądowych i Wodnych. Budował drogi. Z Kielc do Jędrzejowa, z Szydłowa do Gór Chęcińskich, z Piask Luterskich do Zamościa. Przy tej ostatniej drodze Maciej Bayer zatrzymał się nieco dłużej. Objął stanowisko w Krasnymstawie i zamieszkał w Fajsławicach. Pojął za żonę Emilię ze Szturmów. Nie długo trwało to małżeństwo. W 1835 roku Emilia zmarła 10 dni po urodzeniu córki - Marianny. Przy kościele w Fajsławicach pomnik nagrobny postawił jej mąż. Nie mógł wiedzieć, że i sam w nim kiedyś spocznie. Na bokach pomnika znajdują się fragmenty dzieł literackich - Maciej Bajer (nie wiem kiedy zmieniono pisownię nazwiska ale na pewno ją zmieniono) interesował się bowiem żywo literaturą. Innym jego zainteresowaniem były dzieje reformacji na Lubelszczyźnie. Zwiedzał i opisywał grodziska nad Bugiem. W tym czasie wciąż projektował drogi na Lubelszczyźnie. W 1840 mianowany został Inżynierem Powiatu Bialskiego. Po krótkim pobycie w Białej Podlaskiej powrócił na czas urlopu do Krasnegostawu. Podczas urlopu został przeniesiony do Łukowa. Ponieważ przy okazji obniżono mu pensję rozpoczął starania o przeniesienie z powrotem do Krasnegostawu. Po kilku kolejnych przenosinach w 1853 roku otrzymał ostatnią posadę w Radomiu. Pozostał na niej do śmierci w roku 1861. Do końca był inżynierem i zajmował się projektowaniem i budowaniem dróg.

Zamiłowanie do historii sprawiło, ze inżynier Bajer nabył w Krasnymstawie dawny pałacyk biskupi. W ruinach po dawnym krasnostawskim zamku odnalazł portal i wmurował go w ścianę swojego nabytku. Dziś jest to chyba jedyna pamiątka po zamku jaka zachowała się w Krasnymstawie.

Pozostałe zdjęcia grobu Bajerów w Fajsławicach.

Korzystałem obficie z tekstu Henryka Gawareckiego "Maciej Bayer. Inżynier powiatu krasnostawskiego" opublikowanego w drugim numerze Czasopisma Artystycznego "Nestor" z 2007 roku.