Cmentarz żydowski w Trzcielu znajduje się około 1 km na północ od centrum miejscowo¶ci, na zalesionym wzniesieniu pomiędzy drog± do Jabłonki a Jeziorem Żydowskim. Nekropolia zajmuje działkę w kształcie zbliżonym do trójk±ta, o powierzchni około 0,65 ha. Data założenia cmentarza nie jest znana. Pierwsza wzmianka o jego istnieniu pochodzi z 1745 r.

Obiekt uległ dewastacji. Do dzi¶ w jego obrębie przetrwało nie mniej niż kilkadziesi±t nagrobków w różnym stanie zachowania, z których najstarszy upamiętnia Jehudę Lejba, zmarłego w 1759 r. Zachowane macewy pochodz± z grobów m. in.: Itziga Cohna, Miriam Segal, Emmy Zuker, Cecilie Bein, Flory Friedlander, Hirscha Lippmanna, Maxa Goldsteina, Hirscha Berra, Moritza Wolffa, Sary Cohn Krause, Mosesa Raphaela, Wolfa Arona Berra, Arona Boasa, Joela Wolfa Brina, Louisa Grafenhagena, Wolfa Krause, Wolfa Weicha, Jocheved Boas, Rieke Schwerin. W 1995 r. na zlecenie Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków przeprowadzono inwentaryzację 58 macew. W ramach prac wykonano szczegółow± dokumentację fotograficzn± oraz przetłumaczono tre¶ć inskrypcji na język polski.

W ci±gu ostatnich lat cmentarz był porz±dkowany między innymi przez uczniów 2 Liceum Ogólnokształc±cego w Gorzowie Wlkp., członków Polskiej Unii Studentów Żydowskich oraz młodzież z Niemieckiej Akcji "Pokuta".

W dn. 6 sierpnia 2014 r. na cmentarzu odsłonięto kamienn± tablicę pami±tkow±, ufundowan± przez Fundację Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego. Partnerem i pomysłodawc± upamiętnienia był Marcin Natan Dudek-Lewin.

Teren cmentarza jest nieogrodzony.

tekst: K. Bielawski
zdjęcia: Tomasz Nowak & Marcin Dudek-Lewin
Kliknij tu, by obejrzeć krótki film nakręcony na terenie tej nekropolii.
Polecamy odwiedzenie portalu Wirtualny Sztetl

Poszukujemy wszelkich informacji o Żydach z Trzciela i ich cmentarzu.
Czekamy też na relacje osób, które pamiętaj± ten cmentarz z okresu przed II wojn± ¶wiatow±.