Kliknij, aby dodać stronę do ulubionych
strona główna cmentarze warto wiedzieć księga gości napisz do nas
TOSZEK

Ludność żydowska do Toszka przybyła z Wielowsi. Wielowieś była macierzystą gminą, z której pochodzili toszeccy Żydzi (w Wielowsi ludność żydowska pojawiła się w 2 połowie XVII wieku). Kirkut został założony w 1 połowie XIX wieku. Wcześniej miejscem pochówku dla Żydów z Toszka był cmentarz w Wielowsi. Po pożarze miasta, który miał miejsce 20 maja 1833 roku gmina żydowska wybudowała w 1836 roku synagogę. Świątynia ta mieściła się przy dzisiejszej ul. Piastowskiej. Dziś nie ma po niej śladu. Synagoga została zniszczona przez Niemców hitlerowców w czasie "Nocy kryształowej" z 9 na 10 listopada 1938 roku. W czasie pogromu toszeccy Żydzi zostali wywiezieni do obozów i wymordowani.

Cmentarz żydowski w Toszku mieści się przy ul. Wielowiejskiej. Cały kirkut otoczony jest kamiennym murem. Na cmentarzu pochowani są Żydzi z Toszka i okolicznych miejscowości. Zachowało się 8 stojących macew. Kilkanaście może znajdować się pod bluszczem, którym cały cmentarz jest porośnięty. Na zachowanych nagrobkach widnieje symbolika przedstawiająca ręce błogosławiące i złamane drzewo.

W maju 2006 r. z inicjatywy nauczyciela historii z Wielowsi p. Grzegorza Kamińskiego cmentarz został uporządkowany. Warto dodać, ze p. Grzegorz Kamiński od 2003 roku opiekuje się społecznie wraz z uczniami szkoły podstawowej cmentarzem żydowskim w Wielowsi. W pracach na cmentarzu brali udział uczniowie gimnazjum w Toszku, dyrektor gimnazjum p. Mariusz Podbrożny, p. Grzegorz Kamiński, p. Henryk Pocześniok i p. Paweł Zdrzałek. W sukurs przyszedł burmistrz miasta p. Jacek Zarzycki, dzięki któremu w czasie prac porządkowych przed kirkutem została podstawiona przyczepa z ZBGK w Toszku, na którą załadowane zostały śmieci z cmentarza. Wszystkie prace na cmentarzu zostały wykonane społecznie.

Dziś w Toszku nie mieszka już żadna osoba pochodzenia żydowskiego, dlatego nekropolia ta jest miejscem, gdzie o historii toszeckich Żydów mówią nam zachowane kamienne macewy. Inicjatywa ta ma ocalić od zapomnienia stary kirkut, na którym pochowani są toszeccy Żydzi, tworzący dawniej wraz z mieszkającymi tu Polakami i Niemcami historię miasta Toszek. O istnieniu starego toszeckiego kirkutu przypomina również wydana w 2006 roku pocztówka "Toszeckie cmentarze i miejsca pamięci" .


tekst: Grzegorz Kamiński
zdjęcia: Ewa Rytek
zdjęcia wykonano w styczniu 2006 r.
Kliknij tu, by obejrzeć film video nakręcony na tym cmentarzu

Toszek - macewa macewa macewa Toszek - cmentarz żydowski
strona główna cmentarze warto wiedzieć księga gości napisz do nas