Prof. Janusz Szczepański w swej ksi±żce "Społeczno¶ć żydowska Mazowsza w XIX-XX wieku" podaje, że Żydzi w Szreńsku mieszkali już w drugiej połowie szesnastego wieku, natomiast "The Encyclopedia of Jewish life before and during the Holocaust" pocz±tki osadnictwa żydowskiego w tej miejscowo¶ci datuje na kolejne stulecie. Wiadomo, że dziedzic Jan Franciszek Bieliński w 1680 roku przeznaczył dla Żydów "ulica iedna na pobudowanie się (....) aby się między domy rynkowe i chrze¶cijańskie nie mieszali", a w tym okresie w miejscowo¶ci był "plac zamkowy, na którym żydowski szpital kiedy¶ miał być, pusty, (....) tabak± zasiany". Pod koniec XVIII wieku do Szreńska napłynęło wielu Żydów z Mławy, wypędzonych przez władze lub zmuszonych do przeprowadzki w wyniku pożaru. Dokumenty diecezji płockiej z 1775 roku wzmiankuj± osiemdziesięciu trzech "Żydów mieszkaj±cych w miasteczku Szreńsku i po innych wioskach tejże parafii obojej płci z dziećmi". Już wtedy w mie¶cie istniała synagoga i - według badań Pawła Fijałkowskiego z Żydowskiego Instytutu Historycznego - funkcjonowała gmina wyznaniowa.

Wiek dziewiętnasty przyniósł wzrost liczby wyznawców judaizmu w Szreńsku. W 1827 roku w miasteczku żyło 592 Żydów, co stanowiło około 35% wszystkich mieszkańców. Trzydzie¶ci lat póĽniej liczba ta wynosiła 865 osób, a udział tej grupy narodowo¶ciowej w ogólnej populacji miasta sięgn±ł 49,4%. Trudna sytuacja ekonomiczna na przełomie XIX i XX w. oraz działania wojenne w latach 1914-1918 przyczyniły się do spadku liczebno¶ci szreńskich Żydów. Czę¶ć z nich opu¶ciła swój rodzinny sztetl, szukaj±c szczę¶cia w większych miastach lub emigruj±c do Ameryki czy Palestyny. W 1921 roku w Szreńsku odnotowano obecno¶ć już tylko sze¶ćset trzynastu osób pochodzenia żydowskiego.

Podobnie jak w innych miejscowo¶ciach, także w Szreńsku zaznaczyła się dominacja Żydów w handlu i rzemio¶le. Przytoczmy tu fragment artykułu opublikowanego w 1938 roku na łamach "Gazety Mławskiej", w którym korespondent ze Szreńska donosił: "Handel mięsem wołowym jest u nas całkowicie w rękach żydowskich (....) Z wyj±tkiem sklepów kolonialnych, cały handel mamy Żydów".

Gmina żydowska w Szreńsku posiadała dwa miejsca pochówku. Nie znamy daty założenia najstarszego cmentarza - z cał± pewno¶ci± istniał już w XVIII wieku. W 1775 r. w uprzednio cytowanych dokumentach diecezji płockiej poczyniono zapis, iż "Żydzi maj± w przerzeczonym miasteczku Szreńsku swoj± bóżnicę drewnian±, z dawnych lat postawion± i cmentarz swój, na dwie staje od miasteczka, za strug± Mławk± nazwan±, odległy". Nekropolia ta uległa zniszczeniu. W 1988 roku na terenie cmentarza pracownicy Żydowskiego Instytutu Historycznego odnaleĽli pojedynczy nagrobek. Była to wykonana z głazu narzutowego macewa, upamiętniaj±ca zmarłego w 1863 r. (22 tamuz 5623 r. według kalendarza żydowskiego) mężczyznę o imieniu Cwi syn Menachema ha-Levi. Kliknij tu, by zobaczyć zdjęcie tego nagrobka. Niestety, podczas wizyty w tym miejscu w kwietniu 2009 r., nie udało się nam odszukać jakichkolwiek pomników nagrobnych.

Nowy cmentarz żydowski w Szreńsku powstał zapewne w pocz±tkach XX wieku około dwóch kilometrów od miasta, na południe od drogi prowadz±cej do Mławy, na skraju lasu. Przyczyn± jego założenia mogło być całkowite wykorzystanie terenu starej nekropolii. W wyniku zniszczeń w tym miejscu nie ma już nagrobków, grunt cmentarny jest wykorzystywany jako pole uprawne.

Na pocz±tku paĽdzierniku 2013 r. podczas prac ziemnych przy ul. Podzamcze odkryto kilkadziesi±t fragmentów macew, wykorzystanych do budowy chodnika. Na pro¶bę Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie władze Szreńska przenios± odnalezione nagrobki na miejscowy cmentarz żydowski (kliknij tu, by obejrzeć wywiad z Wójtem Gminy Szreńsk Markiem Nitczyńskim).