Cmentarz żydowski w Słupsku został założony w 1815 r. przy Totenweg, obecnej ul. Kaszubskiej. Pierwsz± pochowan± na nim osob± była Hinde Abraham, zmarła w wieku 71 lat. W latach 1907-1908 przy wej¶ciu wzniesiono okazały dom przedpogrzebowy zaprojektowany przez E. Rosera - murowany budynek na planie prostok±ta, z charakterystycznymi ryzalitami o półkolistym zwieńczeniu.

Podczas drugiej wojny ¶wiatowej cmentarz uległ dewastacji. W 1941 r. nazistowskie władze zmusiły gminę żydowsk± do sprzedaży cmentarza. Czę¶ć działki przył±czono do s±siedniego cmentarza miejskiego, czę¶ć wydzierżawiono ogrodnikowi Albertowi Reetzowi z przeznaczeniem na gospodarstwo ogrodnicze. A. Reetz wykorzystał niektóre nagrobki m. in. jako fundamenty szklarni.

Po 1945 r. opuszczony cmentarz stopniowo niszczał. Pomimo dewastacji, wci±ż znajdowała się na nim pewna liczba macew. W latach siedemdziesi±tych władze Słupska podjęły decyzję o usunięciu pozostałych nagrobków. Na krótko przed rozpoczęciem robót, słupczanin Warcisław Machura wykonał na cmentarzu serię fotografii. Teren cmentarny wł±czono do pobliskiego cmentarza komunalnego. Budynek dawnego domu przedpogrzebowego został zajęty przez Pracownię Konserwacji Zabytków.

W 1994 r. na cmentarzu odsłonięto pomnik, nawi±zuj±cy kształtem do macewy o półkolistym zwieńczeniu, z napisem w językach hebrajskim i polskim o tre¶ci: "Pamięci Żydów, których prochy spoczywaj± w tej ziemi. Mieszkańcy i władze miasta Słupska. 1994".

W 2009 r. aleja biegn±ca przy ogrodzeniu cmentarza otrzymała nazwę ul. Rabina dr Maxa Josepha - ostatniego rabina Słupska.

Nieliczne fragmenty odnalezionych nagrobków zabezpieczono w dawnym domu przedpogrzebowym.

W ostatnich latach Warcisław Machura - wicedyrektor oraz nauczyciel historii w II Liceum Ogólnokształc±cym w Słupsku - wykonał dokumentację czę¶ci macew.

tekst: Krzysztof Bielawski
zdjęcia: Warcisław Machura