Kliknij, aby dodać stronę do ulubionych
strona główna cmentarze warto wiedzieć księga gości napisz do nas
POPOWO KOŚCIELNE   English text

Tu pochowana k obieta poważana, stara.
Pani Basza córka pana Josefa.
Zmarła [.] tewet w 604 roku. (1844 r.)
Niech jej dusza będzie związana w węzeł życia!

(inskrypcja na macewie z Popowa Kościelnego)

Nie wiemy, kiedy pierwsi Żydzi przybyli do Popowa Kościelnego, jednak "The Encyclopedia of Jewish Life before and during the Holocaust" określa miejscową społeczność żydowską jako "bardzo starą". Pierwszą synagogę w Popowie Kościelnym wzniesiono w prawdopodobnie już w XVII wieku.

W okresie międzywojennym w Popowie żyło 109 osób pochodzenia żydowskiego, co stanowiło 33,6% wszystkich mieszkańców. Podczas II wojny światowej wszyscy popowscy Żydzi zostali deportowani do getta w Makowie Mazowieckim. Holocaust przeżyli nieliczni.

Popowo Kościelne - macewa Popowo Kościelne - macewa Popowo Kościelne - macewa
zdjęcia: K. Bielawski

Cmentarz żydowski w Popowie Kościelnym znajduje się na niewielkim wzgórzu, około stu metrów za cmentarzem rzymsko-katolickim. Do lat dwudziestych XIX wieku nekropolia ta była miejscem pochówku także dla Żydów z Pułtuska.

W liście przesłanym do naszej Redakcji mieszkająca w Popowie Kościelnym p. Aleksandra Przybysz wspomina, że: "kirkut był ogrodzony drutem kolczastym, macewy na cmentarzu były nieduże, z kamieni granitowych. Żydzi chowali zmarłego gdy zachodziło słońce, w prześcieradle, zgodnie z tradycją".

Dziś na szczycie wzniesienia, wśród zarośli można odnaleźć nieliczne już nagrobki, wykonane w większości z prostych kamieni granitowych. Jak podaje Przemysław Burchard w swej książce pt "Pamiątki i zabytki kultury żydowskiej w Polsce", najstarsza macewa datowana jest na 1825 rok. Zwraca uwagę ziemny okop, zapewne stanowiący kiedyś granicę cmentarza. Od 1986 roku nekropolia jest wpisana do Rejestru Zabytków. W grudniu 2009 r. z inicjatywy proboszcza parafii Popowo Kościelne, na cmentarzu przeprowadzono prace porządkowe.

tekst: K. Bielawski
zdjęcia: Rafał Dzięgielewski (rav79), Artur Cyruk

Kirkut w Popowie Kościelnym Popowo Kościelne - macewa
przewrócona macewa
Popowo Kościelne - macewa granitowa macewa
Poszukujemy wszelkich informacji o Żydach z Popowa Kościelnego i ich nekropolii. Czekamy też na relacje osób, które pamiętają ten cmentarz z okresu przed II wojną światową.
Teksty i zdjęcia opublikowane w serwisie www.kirkuty.xip.pl są chronione prawem autorskim. Wykorzystanie materiałów możliwe wyłącznie po uzyskaniu pisemnej zgody Redakcji
strona główna cmentarze warto wiedzieć księga gości napisz do nas