Cmentarz żydowski w Pokoju znajduje się ok. 900 m na północny wschód od centrum miejscowo¶ci, na skraju lasu pomiędzy ul. Kolejow± i Mikołaja Reja. Cmentarz zajmuje działkę geodezyjn± numer 160603 2.0014.AR 1.369/11 na planie zbliżonym do prostok±ta, o powierzchni 1456 m kw.
Według regionalisty Manfreda Rossy, cmentarz powstał około 1870 r. Podawane w różnych Ľródłach oraz na współczesnym kamieniu pami±tkowym datowanie cmentarza na 1780 r. należy uznać za błędne.
Cmentarz służył jako miejsce pochówku dla Żydów z Pokoju oraz okolicznych miejscowo¶ci, m.in. z D±brówki Dolnej, Domaradza, Fałkowic, Lubnowa. Wiadomo, że na jego terenie znajdował się dom przedpogrzebowy.
W 1939 r. cmentarz stał się własno¶ci± Zrzeszenia Żydów w Niemczech. W czerwcu 1943 r. został przejęty przez gestapo. Obiekt przetrwał drug± wojn± ¶wiatow± bez większych zniszczeń. Jego dewastacja rozpoczęła się w okresie powojennym. W 1969 r. władze podjęły decyzję o likwidacji cmentarza. W kolejnych latach rozebrano budynek domu przedpogrzebowego i usunięto nagrobki z czę¶ci cmentarza znajduj±cej się przy wej¶ciu, z pochówkami z pierwszych dekad XX w. Na cmentarzu dochodziło do przypadków pl±drowania grobów, w poszukiwaniu m.in. złotych zębów.
W latach 2005-2010 dzięki staraniom Gerharda i Irmgard Hylli oraz Manfreda Rossy na cmentarzu przeprowadzono prace porz±dkowe i restauracyjne. W oparciu o inskrypcje w języku niemieckim została wykonana inwentaryzacja nagrobków. |