Cmentarz żydowski w Nowym Mieście nad Pilicą znajduje się przy ul. 11 Listopada, na wysokości jej zakrętu. Jego lokalizację zaznaczono na planie miasta z 1924 r.
Z informacji zebranych przez Jerzego Poradę - kustosza Muzeum Regionalnego w Nowym Mieście nad Pilicą - wynika, że cmentarz został zniszczony podczas drugiej wojny światowej. Na polecenie władz okupacyjnych nagrobki wyrwano z ziemi i wykorzystano do utwardzania dróg (m. in. leśnego duktu do wsi Waliski). W latach PRL na cmentarzu urządzono targowisko miejskie. W wyniku dewastacji wszelkie naziemne ślady nekropolii uległy zatarciu. Adam Penkalla w opracowanej w 1985 r. "Karcie cmentarza" napisał: "Obiekt nie funkcjonuje w świadomości społecznej jako cmentarz żydowski. Teren służy jako wysypisko śmieci i składowisko kamieni polnych". Latem 2013 r. w północnej części cmentarza rozpoczęły się prace budowlane.
W miejscowym Muzeum Regionalnym zabezpieczono dwa fragmenty macew. Na jednym z nich zachowała się część epitafium: "pani M [..] (córka) Ruwena błogosławionej pamięci (zmarła w miesiącu) adar". Drugi fragment to przełamany naczółek nagrobka, z płaskorzeźbą świecznika, lwa i korony.
Pożądane byłoby ustawienie na terenie targowiska tablicy informującej o charakterze tego miejsca.
tekst & zdjęcia: K. Bielawski
Dział o cmentarzu w Nowym Mieście nad Pilicą przygotowano
przy wsparciu ze strony
San Francisco Bay Area Jewish Genealogical Society