Pocz±tki osadnictwa żydowskiego w Mogielnicy przypadaj± na koniec osiemnastego wieku, kiedy to miasto przeszło z r±k zakonu cystersów we władanie wojewody rawskiego Bazylego Wielickiego. Nowy wła¶ciciel - maj±c na celu ożywienie gospodarcze miasta - zezwolił na osiedlanie się w nim ludno¶ci żydowskiej i utworzenie kahału. Wiadomo, że już w 1808 roku w Mogielnicy żyło 208 wyznawców judaizmu, co stanowiło 33,4% całej populacji. W drugiej połowie XIX wieku liczebno¶ć miejscowej społeczno¶ci żydowskiej przekroczyła liczbę rdzennych mieszkańców. Autorzy wydanego pod koniec dziewiętnastego wieku "Słownika geograficznego Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich" opisuj±c Mogielnicę, wzmiankowali: "3100 mieszkańców, w tej liczbie 1212 katolików (572 mężczyzn i 640 kobiet), 1887 Żydów (902 mężczyzn, 985 kobiet)", zauważaj±c jednocze¶nie, że miasto po okresie upadku i ubóstwa "zaczęło wzrastać szczególnie przez osiedlanie się żydów, którym dawniej mieszkanie tu było wzbronione", a "Żydzi, jak zwykle, zajmuj± się handlem i kramarstwem przeważnie".

Mogielnica była jednym ze znanych o¶rodków chasydzkich. W 1828 roku w miasteczku osiadł cadyk Chaim Meir Jechiel Szapira, wnuk słynnego Magida z Kozienic, uczeń Abrahama Jehoszuy Herszela z Opatowa i Widz±cego z Lublina , ożeniony z wnuczk± Elimelecha z Leżajska. Do jego dworu wkrótce zaczęli przybywać liczni chasydzi. Martin Buber w swej ksi±żce zatytułowanej "Opowie¶ci chasydów" tak charakteryzuje postać cadyka z Mogielnicy: "Zewsz±d czerpał nauki, ale nie stał się eklektykiem, bo choć nie był w my¶leniu samodzielny, miał w sobie moc duchow±, która sprawiała, że wszystko co dostało mu się od innych, przyswajał sobie my¶l± i sercem jako jednolit± cało¶ć". Z inicjatywy Chaima Meira Jechiela Szapiry w mie¶cie powstała jesziwa, czyli wyższa uczelnia religijna. Potomkowie mogielnickiego "rebe" kontynuowali dynastię, działaj±c między innymi w Błędowie, Piasecznie i Grodzisku Mazowieckim, a w¶ród najwybitniejszych jego uczniów należy wymienić cadyka Isachara Dow Bera z Wolborza. Chaim Meir Jechiel Szapira zmarł w dniu 5 ijar 5609 roku (27 IV 1849), a jego grób stał się celem pielgrzymek.

W połowie XIX wieku gmina żydowska w Mogielnicy wzniosła synagogę. Bóżnica znajdowała się przy pl. Dół. Był to obiekt drewniany, z kwadratow± sal± główn± i dwoma babińcami. Jej wnętrze zdobiły polichromie. Przytoczmy tu fragment opisu wystroju synagogi zaczerpnięty z albumu zatytułowanego "Bramy Nieba. Bóżnice drewniane na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej", autorstwa Marii i Kazimierza Piechotków: "Na ¶cianie wej¶ciowej, po prawej stronie, nad drzwiami, Brama Nieba - namalowany portal ujęty w zbarbaryzowane kolumny, o trzonach oplecionych winoro¶l±, nios±ce wazy z kwiatami, zwieńczony koron±, z boków antytetyczne lwy. Po lewej stronie wielki byk Szor ha-Bor. Pod stropem, nad oknami, prawdopodobnie obiegaj±cy cał± salę fryz przedstawiaj±cy krajobraz z drzewami, zwierzętami i architektur±. Na ¶cianie z aron ha-kodeszem między oknem i narożnikiem - instrumenty muzyczne. Półkolumny lisic i słupy bimy oplecione winoro¶l±".

W 1921 roku w Mogielnicy mieszkało 2.722 osób pochodzenia żydowskiego. Trudne warunki gospodarcze okresu międzywojennego, w poł±czeniu ze wzrostem nastrojów antysemickich, w znacz±cym stopniu dotknęły miejscow± ludno¶ć żydowsk±. W Mogielnicy funkcjonowały komórki większo¶ci żydowskich partii i organizacji, między innymi Bund czy partia ortodoksów Agudat Israel.

Dzieła dewastacji cmentarza dokończono już po wyzwoleniu. W 1980 r. Adam Penkalla - nieżyj±cy już badacz judaików ziemi radomskiej i kieleckiej - w artykule "Cmentarz żydowski w Mogielnicy" ("Folks Sztyme", numer 49/80) pisał o kilkudziesięciu ¶ciętych tuż przy ziemi macewach. Wtedy "¶rednie pokolenie mieszkańców Mogielnicy" miało jeszcze pamiętać "z okresu swej młodo¶ci las macew, które sw± form± i barw± stanowiły charakterystyczny element krajobrazu". Pragn±cy zachować anonimowo¶ć mieszkaniec Mogielnicy w li¶cie przysłanym do naszego portalu tak opisuje stan cmentarza w drugiej połowie lat osiemdziesi±tych: "Jako przedszkolak bywałem w tym miejscu - o zgrozo - na spacerach. Bawili¶my się wtedy tr±c z nudów odłamki płyt piaskowca. Pamiętam, że nawet wtedy kto¶ kopał na tym cmentarzu. Widoczne były ¶wieże wykopy, w których leżały czasami ludzkie szcz±tki. W latach siedemdziesi±tych kirkut był piękn± polan±, położon± na górce w lesie, otoczon± 20-30 letnim lasem sosnowym. Większo¶ć okruchów płyt rozrzucona była w granicach tego wzniesienia. Od strony zachodniej widać było tam długie płaskie zagłębienie - rów czy wykop, przypominaj±ce współczesne rowy melioracyjne, ale trochę szersze. Poza tym rowem nigdy nie spotkałem odłamków macew, czy ko¶ci. Główna polana kirkutu podzielona była gęstymi, kolczastymi krzakami na dwie czę¶ci - większ± i mniejsz±. Przez nie wiodła w±ska ¶cieżka. Na wysuniętej na północ mniejszej polanie nie było zbyt wiele pozostało¶ci macew, jedynie zachowana murowana piwnica, do¶ć duża - o wymiarach trzy-cztery metry na dwa metry. Jej pochodzenie nie było mi nigdy znane. Pod koniec lat osiemdziesi±tych na zarastaj±cej z wolna polanie - od strony ¶cieżki naprzeciwko krzyża - pojawiła się podmurówka i oporz±dzenie do zainstalowania furtki. Prace te nigdy dalej nie posunęły się. Jedynie znacznie póĽniej pojawiły się ohele".

Podczas wizyty w tym miejscu w kwietniu 2009 r. autorowi niniejszego opracowania udało się znaleĽć już tylko kilkana¶cie wyłamanych u nasady macew. Widoczne były też nieliczne ułomki piaskowca bez inskrypcji, cegły sklejone zapraw± cementow± oraz pojedyncze zagłębienia po zniszczonych grobach.

W ostatnich latach w domniemanych miejscach spoczynku miejscowych cadyków wzniesiono dwa ohele. W większym ohelu spoczywaj±:
- cadyk Zelig Szapiro wraz z żon± Perl± córk± Magida z Kozienic,
- cadyk Chaim Meir Jechiel syn Awi Ezry Zeliga z Mogielnicy wraz z żon± Gitel córka Eliezera z Leżajska.
Mniejszy ohel to miejsce pochówku cadyka Jakuba z Mogielnicy, syna Elimelecha w Leżajska.

Przez lata oba budynki były dewastowane przez amatorów alkoholu i narkotyków. W 2009 r. wewnętrzne ¶ciany pokrywały wulgarne, prymitywne malunki i napisy. W większym z oheli widać było ¶lady ognisk, mniejsza kaplica grobowa zanieczyszczona była uryn± i kałem. Wiosn± 2010 r. ohele zostały uporz±dkowane i otynkowane.