W Markuszowie funkcjonowały dwa cmentarze żydowskie. Najstarszy z nich powstał prawdopodobnie w XVII w. w pobliżu placu targowego, przy obecnej ul. Strażackiej. Cmentarz został zdewastowana podczas drugiej wojny ¶wiatowej, a w latach PRL na jego terenie wzniesiono zabudowania Straży Pożarnej i Urzędu Gminy.

W połowie XIX w. dozór bóżniczy w Markuszowie założył drugi cmentarz, położony przy dzisiejszej ul. Łachy. Wiadomo, że przed 1939 r. na cmentarzu znajdowało się około 2500 nagrobków, teren był ogrodzony, przy wej¶ciu stał budynek służ±cy jako dom przedpogrzebowy lub stróżówka. Również ten cmentarz uległ znacznemu zniszczeniu. Do dzi¶ zachowało się kilkadziesi±t macew oraz fragmenty muru.

W 2016 r. z inicjatywy Dana Orena ze Stanów Zjednoczonych, dzięki pomocy Stowarzyszenia Studnia Pamięci z Lublina, The Matzeva Foundation oraz Fundacji Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego, cmentarz został uporz±dkowany. Na jego terenie odsłonięto pomnik z gwiazd± Dawida i napisem: "Cmentarz żydowski w Markuszowie. Pamięci Żydów tu spoczywaj±cych. Niech dusze ich będ± zwi±zane w wieniec życia wiecznego. Fundacja Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego. 2016".

Czę¶ciowy spis zachowanych macew jest dostępny na stronie http://cemetery.jewish.org.pl/list/c_47.

tekst: K. Bielawski