Cmentarz żydowski w KuĽnicy znajduje się na wzgórzu we wschodniej czę¶ci wsi, pomiędzy ul. Jagiellońsk± i ul. Kopernika. Od strony wschodniej przylega do drogi nr 19. Cmentarz zajmuje działkę geodezyjn± nr 201105 2.0015.510 o nieregularnym kształcie i powierzchni 7798 m kw.

Data założenia cmentarza nie jest znana. Niewykluczone, że powstał na przełomie XVII i XVIII w., wraz z ukonstytuowaniem się w KuĽnicy samodzielnej gminy żydowskiej.

Obiekt uległ daleko posuniętej dewastacji. Czę¶ć obszaru grzebalnego zniszczono w wyniku wybierania żwiru, wschodni sektor został zajęty podczas budowy w 1994 r. trasy Grodno-Białystok.

W obrębie cmentarza, w jego północno-zachodnim narożniku zachowały się pojedyncze nagrobki, w tym dwa w formie miniaturowych, zamkniętych oheli z wmurowan± tablic± inskrypcyjn±. Na podstawie materiału ikonograficznego, m. in. zdjęć Tomasza Wi¶niewskiego z 1988 r., odczytano poniższe dane osobowe zmarłych:

- Awraham Mordechaj syn Nisena Nowodzielski, zm. 1 aw 5698 r.,
- [...] Bejla córka Elchanana, zm. 11 ijar 5660 r.,
- [...], zm. 16 elul 5680 r.

W ¶rodkowej czę¶ci cmentarza znajduje się pomnik - granitowy głaz bez napisów.

Cmentarz jest otoczony współczesnym ogrodzeniem, wykonanym z żelaznych przęseł zdobionych motywem menory. Wej¶cie możliwe jest przez niezamknięt± bramę od strony drogi nr 19. Cmentarz jest zagrożony za¶mieceniem i dalsz± dewastacj±.

Obiekt jest wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa podlaskiego ( nr rej.: 846 z 28.09.1998 r.).

tekst: K. Bielawski
Pawłowski K., KuĽnica. Szkic historyczny. Trudne dzieje pogranicza [w:] Przyrodnicze oblicza Ziemi KuĽnickiej,
red. D±bski M., Szwarczewski P., Warszawa 2011.
Wi¶niewski T., Bóżnice Białostocczyzny. Żydzi w Europie Wschodniej do roku 1939, Białystok 1992.
Więcej zdjęć z cmentarza żydowskiego w KuĽnicy znajdziesz na stronie www.bagnowka.com