Kliknij, aby dodać stronę do ulubionych
strona główna cmentarze warto wiedzieć księga gości napisz do nas
KRAŚNIK  
 

Gmina żydowska w Kraśniku posiadała trzy cmentarze. Najstarszy z nich powstał w XVI wieku przy obecnej ul. Podwalnej i funkcjonował do XVII wieku. Kolejna nekropolia została założona w drugiej połowie XVII wieku pomiędzy dzisiejszymi ulicami Strażacką i Ogrodową. Oba powyższe cmentarze uległy dewastacji w latach drugiej wojny światowej. Podobnie jak w innych miejscowościach, także w Kraśniku nagrobki wykorzystano do utwardzania ulic i prac budowlanych. Wszelkie naziemne ślady cmentarzy zostały całkowicie zatarte. Po wojnie teren pierwszego cmentarza zabudowano, na drugim urządzono park.

teren cmentarza żydowskiego przy ul. Strażackiej pomnik na cmentarzu żydowskim w Kraśniku
Teren cmentarza żydowskiego przy ul. Strażackiej (foto: Jacques Lahitte, Piotr Epegeiro)
Chronologicznie ostatni cmentarz żydowski w Kraśniku założono około 1840 r. przy obecnej ul. Szewskiej. Jego powstanie było związane z wydanym przez miasto poleceniem przenoszenia miejsc pochówku poza teren zabudowany. Działka cmentarna była stopniowa powiększana i ostatecznie osiągnęła powierzchnię 18164 m kw. i kształt zbliżony do litery L. Podczas drugiej wojny światowej na terenie nekropolii naziści rozstrzelali setki osób, a ich ciała pogrzebano w zbiorowych mogiłach. W 1946 r. członkowie miejscowego Komitetu Żydowskiego - m.in. Jankel Farber i Izrael Kron - oznakowali grób ofiar Zagłady i wznieśli na nim pomnik.
Odsłonięcie pomnika na cmentarzu żydowskim w Kraśniku

Źródło: Księga Kraśnika ( Sefer Krasnik )

Zbigniew Wichrowski z Muzeum Regionalnego w Kraśniku w wypowiedzi udzielonej redaktorowi "Gazety Powiatowej Głos" tak opisuje powojenne losy kraśnickiego beit-kwarot: "Kirkut był w miarę zadbany do lat siedemdziesiątych, kiedy to miał swojego dozorcę, dbano o jego wygląd, koszono trawę. Opiekowała się nim gmina wiejska Kraśnik. Niestety w latach dziewięćdziesiątych poszedł w całkiem zapomnienie". Obecny stan nekropolii jest zatrważający. Przetrwała znaczna część starego, betonowego muru oraz nieustalona liczba nagrobków, jednak w okresie wegetacji gęste zarośla praktycznie uniemożliwiają dostęp do wielu miejsc na cmentarzu. W południowo-wschodniej części cmentarza znajduje się zbiorowa mogiła i pomnik ofiar Zagłady, wokół którego zgromadzono dziesiątki potłuczonych macew. Pożądane byłoby: wykarczowanie zarośli, renowacja pomnika na zbiorowej mogile, zabezpieczenie leżących luzem fragmentów nagrobków poprzez przytwierdzenie ich do specjalnie w tym celu wzniesionego muru oraz wykonanie szczegółowej inwentaryzacji zachowanych macew i umieszczenie spisu na stronie internetowej.

Z całą pewnością do dziś wiele macew znajduje się w różnych punktach miasta. W czerwcu 2013 r. trzy fragmenty nagrobków odnaleziono na ul. Szewskiej, około 200 metrów od nowego cmentarza. Inną macewę - znalezioną w trakcie prac ziemnych w rejonie ul. Wesołej i ul. Podwalnej - przechowuje na swojej posesji pragnący zachować anonimowość mieszkaniec Kraśnika.


tekst: K. Bielawski
Osobom zainteresowanym historią Żydów w Kraśniku
polecamy odwiedzenie poniższych stron:
www.sztetl.org.pl
Kraśnik - historia gminy żydowskiej
Śladami zabytków kultury żydowskiej na Lubelszczyźnie
Księga Pamięci Kraśnika
Dział o cmentarzach w Kraśniku przygotowano
przy wsparciu ze strony San Francisco Bay Area Jewish Genealogical Society
Kliknij tu, by obejrzeć film nagrany na cmentarzu

Cmentarz żydowski w Kraśniku w obiektywie Piotra Epegeiro
Kraśnik - pomnik Kraśnik - potłuczone macewy pęknięta macewa macewa z polichromią
Kraśnik - macewa z lwami Kraśnik - macewy na cmentarzu żydowskim macewa kobiety Kraśnik - macewy na cmentarzu żydowskim
Kraśnik - macewy na cmentarzu żydowskim Kraśnik - macewy na cmentarzu żydowskim Kraśnik - macewy na cmentarzu żydowskim Kraśnik - macewy na cmentarzu żydowskim
Kraśnik - macewy na cmentarzu żydowskim Kraśnik - macewy na cmentarzu żydowskim Kraśnik - macewy na cmentarzu żydowskim Kraśnik - kość na cmentarzu żydowskim
Kraśnik - ognisko na cmentarzu żydowskim Kraśnik - macewy na cmentarzu żydowskim macewa z polichromią macewa z polichromią
Poszukujemy wszelkich informacji o Żydach z Kraśnika i ich nekropoliach.
Czekamy też na relacje osób, które pamiętają te cmentarze z okresu przed II wojną światową.
Teksty i zdjęcia opublikowane w serwisie www.kirkuty.xip.pl są chronione prawem autorskim.
Wykorzystanie materiałów możliwe wyłącznie po uzyskaniu pisemnej zgody Redakcji
strona główna cmentarze warto wiedzieć księga gości napisz do nas