Adam Penkalla w swej ksi±żce zatytułowanej "Żydowskie ¶lady w województwie kieleckim i radomskim" tak opisuje historię osadnictwa żydowskiego w Kozienicach: "Pierwsza wzmianka o Żydach pochodzi z 1607 roku. W przywileju Zygmunta III wystawionym w Warszawie 13 czerwca 1616 roku zezwolono im na posiadanie 12 domów, prowadzenie handlu, propinację trunków oraz utrzymywanie się z rzeĽnictwa. Przywilej potwierdził w Krakowie 9 marca 1633 roku Władysław IV, ponadto zezwolił im mieć bóżnicę oraz użytkować posiadany już cmentarz, zarazem korzystać z tych wszystkich przywilejów jakie mieli Żydzi w Zwoleniu. Powyższe przywileje potwierdzali kolejni władcy".

Liczba Żydów w Kozienicach stopniowo rosła. W 1627 r. w mie¶cie było 8 domów żydowskich. Sto sze¶ćdziesi±t lat póĽniej było tu już 1.240 wyznawców judaizmu, którzy stanowili ponad połowę całej ludno¶ci. Spis powszechny z 1921 r.odnotował 1.376 osób pochodzenia żydowskiego.

Przez wiele lat Kozienice były znanym i licz±cym się o¶rodkiem chasydyzmu. Dynastię kozienickich cadyków zapocz±tkował w XVIII w. Izrael syn Sabataja Hopstein , zwany Magidem z Kozienic , uczeń słynnego Szmuela Szmelke Horowica z Nikolsburga. Był ogromnym autorytetem religijnym i moralnym, uznawanym za cudotwórcę obdarzonego darem leczenia bezpłodno¶ci.

Druga wojna ¶wiatowa zakończyła kilkusetletni± historię kozienickiego sztetl. We wrze¶niu 1939 r. czę¶ć Żydów uciekła z miasta. Pozostałych nazi¶ci zamknęli w getcie, do którego przywieziono także Żydów z Magnuszewa, Ryczywołu, Głowaczowa, Sieciechowa i innych miast. W dniu 27 wrze¶nia 1942 r. wszystkich mieszkańców getta w Kozienicach wywieziono i zamordowano w obozie ¶mierci w Treblince. Cze¶ć osób rozstrzelano na miejscu.

W przechowywanym w Żydowskim Instytucie Historycznym Archiwum Emanuela Ringelbluma, kronikarza warszawskiego getta, zachowały się pojedyncze zapisy dotycz±ce Kozienic. Wiosn± 1940 r. Ringelblum zanotował: "Spaliła się izba magida z Kozienic, wraz z jego łóżkiem, relikwi± kozienickich chasydów". We wrze¶niu tego samego roku Ringelblum napisał: "Mówi±, że przed kilku tygodniami rabbi z Kozienic, pobity przez Niemców, miał o¶wiadczyć, że gdy zabrzmi szofar, z Niemców zrobi± zaj±ce". Niestety, ani kozienicki rabbi ani Emanuel Ringelblum nie doczekali tej chwili.

Cmentarz żydowski w Kozienicach znajduje się na rozległym, piaszczystym wzgórzu u zbiegu ul. Radomskiej i ul. Wójcików. Nekropolia powstała na pocz±tku XVII w. Dokładna data założenia cmentarza nie jest znana, z pewno¶ci± istniał już przed 1633 r. Powierzchnia cmentarza była kilkakrotnie - między innymi w 1761 r., 1835 r., 1843 r., 1904 r. - powiększana i obecnie zajmuje 59 598 m kw.

W 1814 r. na cmentarzu został pochowany cadyk Izrael syn Sabataja Hopstein, a jego grób stał się celem pielgrzymek wielu pobożnych Żydów.

W latach drugiej wojny ¶wiatowej cmentarz uległ zniszczeniu. We wrze¶niu 1939 r. podczas bombardowania miasta uszkodzony został ohel. Podczas okupacji na rozkaz Niemców większo¶ć nagrobków wyrwano i wykorzystano do utwardzania dróg i podwórzy. Macewy użyto m. in. do wyłożenia placu przed plebani±, zajęt± przez Gestapo. W 1942 r. w zbiorowym grobie pogrzebano ciała osób zamordowanych w trakcie deportacji ludno¶ci żydowskiej do obozu w Treblince.

17 kwietnia 1949 r. na cmentarzu odbył się pogrzeb dwóch żydowskich żołnierzy z jednostki saperskiej, ekshumowanych z polowej mogiły.

W 1957 r. na podstawie decyzji Ministerstwa Gospodarki Komunalnej cmentarz oficjalnie zamknięto, a pięć lat póĽniej Skarb Państwa przej±ł działkę cmentarn±.

Dewastacja wiekowej nekropolii trwała także po wojnie. Przytoczmy tu fragment listu, przysłanego w 2002 r. przez jednego z mieszkańców Kozienic do Żydowskiego Instytutu Historycznego w Warszawie: "To co dzieje się na cmentarzu, przerasta ludzk± wyobraĽnię. Bardziej warto¶ciowe macewy zostały ukradzione kilkana¶cie lat temu. Obecnie kradnie się i wywozi macewy w postaci dużych, polnych głazów; rozkopuje się cmentarz w poszukiwaniu warto¶ciowych przedmiotów i kosztowno¶ci. Cmentarz co prawda jest ogrodzony płotem, lecz to ogrodzenie w dziwnych okoliczno¶ciach znika. Znajduj±cy się na cmentarzu niewielki ohel został kompletnie zdewastowany".

W 1984 r. cmentarz został ogrodzony, a nad grobem Magida z Kozienic wzniesiono skromny ohel. W 2004 r. dzięki staraniom rabina Mendla Reichberga z Nowego Jorku wykonano solidne ogrodzenie oraz wybudowano nowy, znacznie większy ohel. Wewn±trz znajduje się kilka współczesnych macew i mniejszych tablic epitafijnych, które upamiętniaj±:
- Izraela syna Szabataja Hopsteina, Magida z Kozienic, założyciela dynastii, zm. 28.09.1814 (14 tiszri 5575 )
- Mosze Eliakima Bria syna Izraela, drugiego kozienickiego Rebbe,
- Eliezera syna Mosze Eliakima Bria, czwartego kozienickiego Rebbe,
- Jechiela Jakowa syna Eliezara, pi±tego kozienickiego Rebbe,
- Jerachmiela Mosze syna Jechiela Jakowa, szóstego kozienickiego Rebbe,
- Aszera Elimelecha syna Jerachmiela Mosze,
- Isachara syna Mosze Eliakima Bria,
- Menachema wnuka Magida z Kozienic,
- Zeliga Eliezera z Kozienic syna Jakowa Icchaka z Błędowa i Mogielnicy.

W obrębie cmentarza można znaleĽć około 90 macew. S± to w większo¶ci polne kamienie granitowe, bez wyrytych inskrypcji. Można przypuszczać, że stały one nad grobami osób niezamożnych, a epitafia malowano farb±. Jeden z takich nagrobków w latach osiemdziesi±tych odnalazł Adam Penkalla. W tym czasie macewa miała jeszcze wyraĽne inskrypcje wykonane farb± olejn±. W 2013 r. na nagrobku stwierdzono już tylko relikty polichromii.

Zainteresowani odwiedzeniem cmentarza proszeni s± o wcze¶niejszy kontakt telefoniczny z osob± przechowuj±c± klucz (502 918 929).