Jak podaje Tomasz Kawski w swej ksi±żce "Gminy żydowskie pogranicza Wielkopolski, Mazowsza i Pomorza w latach 1918-1942", pierwsi wyznawcy judaizmu osiedlili się w Kcyni (w języku niemieckim: Exin) w 1507 roku. Wiadomo, że już w 1565 roku w Kcyni istniała bóżnica i dom szkolnika, czyli woĽnego w synagodze. Żydzi do¶ć szybko zaczęli odgrywać dominuj±c± rolę w handlu miasta. Powodowało to niezadowolenie mieszczan, którzy w 1594 roku wymogli na królu Zygmuncie III Wazie wydanie przywileju ograniczaj±cego rozwój żydowskiego osadnictwa oraz handlu. W 1565 roku w odwecie za rzekom± współpracę ze Szwedami, wojska hetmana Czarnieckiego dokonały pogromów ludno¶ci żydowskiej w wielu miastach Wielkopolski, w tym także w Kcyni. W 1674 r. w mie¶cie żyło 49 Żydów (18% wszystkich mieszkańców). Istotny rozwój tej społeczno¶ci przypadł na pierwsz± połowę XIX wieku. O ile w 1808 roku w Kcyni mieszkało 309 Żydów, to w 1849 roku liczba ta sięgnęła 996 osób, co stanowiło 41% całej populacji. Dzielnica żydowska znajdowała się w rejonie dzisiejszej ul. Strażackiej. W 1811 roku w Kcyni powstała jesziwa - czyli wyższa uczelnia talmudyczna - do której ¶ci±gali studenci z wielu innych miast. Warto wspomnieć tu o osobie Seeba Wolfa Klausnera, znanego rabina kcyńskiego. Seeb Wolf Klausner urodził się 18 paĽdziernika 1761 roku w Rawiczu. W latach 1804 - 1811 był rabinem w Obornikach, a od 1811 r. aż do ¶mierci w 1861 roku (10 tevet 5622) pracował w Kcynii, gdzie zajmował się prowadzeniem jesziwy. Najwybitniejszymi uczniami rabina byli jego czterej synowie - Zwi Hirsch, Mordechaj Izig, Isachar Beril i Jakob, oraz Loew Blaschke, pełni±cy póĽniej funkcję rabina w KoĽminie i Trzciance. Przez ostatnich siedem lat swego życia, rabin S. W. Klausner był niewidomy i głuchy. Mimo to nadal udzielał nauk. Umożliwiła mu to niezawodna pamięć oraz doskonałe opanowanie tekstów talmudycznych. Na setnych urodzinach zjawiły się wszystkie jego dzieci, wielu wnuków, prawnuków i praprawnuków.

W 1858 roku w Kcyni w rodzinie żydowskiego kupca przyszedł na ¶wiat Ismar Boas, wybitny lekarz i współtwórca gastroenterologii, czyli dziedziny medycyny zajmuj±cej się czynno¶ciami i schorzeniami układu pokarmowego. Więcej informacji o Ismarze Boasie znajdziesz na łamach Wikipedii.

Druga połowa XIX wieku i pocz±tek wieku dwudziestego przyniosły spadek liczebno¶ci kcyńskich Żydów. Było to zwi±zane między innymi z emigracj± zarobkow± do innych krajów, w tym także za ocean, oraz konsekwencjami Powstania Wielkopolskiego, podczas którego czę¶ć Żydów opowiedziała się za utrzymaniem status quo. W 1910 roku w Kcyni odnotowano 199 osób pochodzenia żydowskiego. Czterna¶cie lat póĽniej w mie¶cie było już tylko czterdziestu jeden Żydów. W synagodze udawało się jeszcze zbierać minjan, jednak kantor musiał dojeżdżać ze Żnina. W dniu 1 listopada 1932 roku gmina żydowska w Kcyni została oficjalnie rozwi±zana. Od tej pory jej członkowie podlegali kahałowi w Szubinie.

Nieliczna grupa żydowskich mieszkańców Kcyni bardzo szybko padła ofiar± nazistów. W nocy z 16 na 17 wrze¶nia 1939 roku spalono miejscow± synagogę. Następnego dnia rano Niemcy oskarżyli Żydów o jej podpalenie. Kilka godzin póĽniej nakazano Żydom zabrać swe kosztowno¶ci i zgromadzić się na rynku. Następnie załadowano ich na dwa samochody ciężarowe i wywieziono za miasto, gdzie zostali rozstrzelani.

Cmentarz żydowski w Kcyni założono przy drodze do W±growca. Wiadomo, że na jego terenie wzniesiono dom przedpogrzebowy wraz z mieszkaniem dla dozorcy. Lokalizację nekropolii można odnaleĽć na mapie okolic Kcyni z 1935 roku. Z relacji osób, które pamiętaj± cmentarz sprzed II wojny wynika, że był zadbany. Groby były ogrodzone stalowymi płotkami z elementów kutych ręcznie i bogato zdobionych. Podobnie jak w innych gminach żydowskich, także w Kcyni organizacj± pochówków zajmowało się bractwo pogrzebowe Chewra Kadisza. Wiadomo, że w pocz±tkach XX wieku jego przewodnicz±cym był Ph. Seemann.