Kliknij, aby dodać stronę do ulubionych
strona główna cmentarze warto wiedzieć księga gości napisz do nas
JÓZEFÓW
Dział o cmentarzu w Józefowie
powstał dzięki wsparciu udzielonemu przez
San Francisco Bay Area Jewish Genealogical Society

Cmentarz żydowski w Józefowie powstał w pierwszej połowie XVIII w., zapewne wkrótce po założeniu miasta w 1725 r.

Cmentarz zajmuje działkę położon± na zboczu wzniesienia, oddalon± o około 400 m od ul. Kamiennej, na skraju kamieniołomu. Teren był stopniowo powiększany. Zakupy gruntu nast±piły m. in. około 1848 r.

Przed wojn± cmentarz otaczał kamienny mur, przy bramie znajdował się dom przedpogrzebowy. Cmentarz służył jako miejsce pochówku także dla Żydów z Su¶ca, Majdanu Sopockiego, Aleksandrowa i Ciotuszy.

Obiekt uległ czę¶ciowej dewastacji w okresie II wojny ¶wiatowej, jednak znacznie większych zniszczeń dokonano w latach póĽniejszych. Niektórzy mieszkańcy Józefowa i okolic wykorzystywali nagrobki do celów budowlanych. W ci±gu kilku powojennych dekad z cmentarza wywieziono duż± ilo¶ć macew. Skalę dewastacji i kradzieży nagrobków uzmysławiaj± fotografie cmentarza z 1961 r., znajduj±ce się w zbiorach Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Lublinie.

Na pocz±tku lat 80-tych badania nad cmentarzem rozpocz±ł Andrzej Trzciński z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Wynikiem jego zainteresowania była obroniona w 1982 r. praca magisterska Kompozycje i ornamentyka kamieni nagrobnych na cmentarzu żydowskim w Józefowie Biłgorajskim na tle nagrobnej symboliki hebrajskiej oraz kilku artykułów, m. in. Gmina żydowska i kirkut w Józefowie w "Fołks Sztyme".

W ci±gu ostatnich kilkunastu lat wykonywano prace na rzecz uporz±dkowania, zabezpieczenia i oznakowania cmentarza. Wykarczowano czę¶ć zaro¶li. Wschodni±, północn± i zachodni± granicę cmentarza oznaczono sadz±c żywopłot. Drogę do cmentarza od strony miasta oznakowano, przy wej¶ciu ustawiono tablicę informacyjn±.

W 2003 r. z inicjatywy nauczyciela Pawła Nawrockiego cmentarz porz±dkowali uczniowie warszawskich szkół ¶rednich. W latach 2006-2008 w ramach projektu Fundacji Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego "Przywróćmy Pamięć", cmentarzem zajęli się uczniowie Liceum Ogólnokształc±cego w Józefowie. Obecnie działka cmentarna jest własno¶ci± Fundacji Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego, opiekę nad obiektem sprawuje Urz±d Miejski w Józefowie.

Do dzi¶ przetrwało kilkaset nagrobków w różnym stanie zachowania. Najstarszy z nich, znajduj±cy się w zachodnim sektorze cmentarza, pochodzi z 1737 r. Najmłodszy nagrobek upamiętnia osobę pochowan± w 1940 r. Stosunkowo dobrze zachowały się trzy rzędy macew w czę¶ci wschodniej, wykorzystywanej do celów grzebalnych w latach 30-tych XX w. Na jej skraju znajduje się niewielka kwatera dziecięca. W trakcie prac badawczych dr hab. Andrzej Trzciński odnalazł nagrobek Tory, pochowanej w 1863/1864 r. ( 5624 r. według kalendarza hebrajskiego).

W 2006 r. młodzież ze szkoły Re'ut w Jerozolimie w ramach projektu Gidonim wykonała spis 700 nagrobków. Dane osobowe odczytane z macew można znaleĽć na stronie www.gidonim.com.

 

tekst: K. Bielawski
Bibliografia:
Trzciński A., Gmina żydowska i kirkut w Józefowie, "Fołks Sztyme" 1986, nr 35, s. 11.
Kubiszyn M., ¦ladami Żydów. Lubelszczyzna, Lublin 2011, s. 157.

Macewy na cmentarzu żydowskim w Józefowie Biłgorajskim Macewy na cmentarzu żydowskim w Józefowie Biłgorajskim Macewy na cmentarzu żydowskim w Józefowie Biłgorajskim Macewy na cmentarzu żydowskim w Józefowie Biłgorajskim
foto: Epegeiro foto: Epegeiro foto: Epegeiro foto: Epegeiro
Macewy na cmentarzu żydowskim w Józefowie Biłgorajskim Macewy na cmentarzu żydowskim w Józefowie Biłgorajskim Macewy na cmentarzu żydowskim w Józefowie Biłgorajskim Macewy na cmentarzu żydowskim w Józefowie Biłgorajskim
foto: Epegeiro foto: Epegeiro foto: Epegeiro foto: Epegeiro
Macewy na cmentarzu żydowskim w Józefowie Biłgorajskim Macewy na cmentarzu żydowskim w Józefowie Biłgorajskim Macewy na cmentarzu żydowskim w Józefowie Biłgorajskim Macewy na cmentarzu żydowskim w Józefowie Biłgorajskim
foto: Epegeiro foto: Epegeiro foto: Epegeiro foto: Epegeiro
Macewy na cmentarzu żydowskim w Józefowie Biłgorajskim Macewy na cmentarzu żydowskim w Józefowie Biłgorajskim Macewy na cmentarzu żydowskim w Józefowie Biłgorajskim Macewy na cmentarzu żydowskim w Józefowie Biłgorajskim
foto: Epegeiro foto: Epegeiro foto: Epegeiro foto: Epegeiro
Macewy na cmentarzu żydowskim w Józefowie Biłgorajskim Macewy na cmentarzu żydowskim w Józefowie Biłgorajskim Macewy na cmentarzu żydowskim w Józefowie Biłgorajskim Macewy na cmentarzu żydowskim w Józefowie Biłgorajskim
foto: Epegeiro foto: Epegeiro foto: Epegeiro foto: Epegeiro
macewa w Józefowie Macewy z Józefowa s± godne uwagi ze względu na archaiczny charakter reliefów
foto: Jolanta Dziubińska foto: Jolanta Dziubińska foto: Jolanta Dziubińska foto: Jolanta Dziubińska
Do dzi¶ przetrwało prawie czterysta nagrobków
foto: Jolanta Dziubińska foto: Jolanta Dziubińska foto: Jolanta Dziubińska foto: Jolanta Dziubińska
Józefów - macewy macewy na cmentarzu żydowskim w Józefowie Naczelny Rabin Polski Michael Schudrich na cmentarzu żydowskim w Józefowie macewa
foto: Aleksander Schwarz foto: Aleksander Schwarz foto: Aleksander Schwarz foto: Aleksander Schwarz
Poszukujemy wszelkich informacji o Żydach z Józefowa i ich nekropolii.
Czekamy też na relacje osób, które pamiętaj± ten cmentarz z okresu przed II wojn± ¶wiatow±.
Teksty i zdjęcia opublikowane w serwisie www.kirkuty.xip.pl s± chronione prawem autorskim.
Wykorzystanie materiałów możliwe wył±cznie po uzyskaniu pisemnej zgody Redakcji.
strona główna cmentarze warto wiedzieć księga gości napisz do nas