Kliknij, aby dodać stronę do ulubionych
strona główna cmentarze warto wiedzieć księga gości napisz do nas
ELBLĄG

Elbląg stanowił jedno z najstarszych skupisk ludności żydowskiej we wschodnich Prusach. Pierwsi Żydzi osiedlili się w mieście w 1783 roku. Wiadomo, że w 1812 roku w Elblągu żyły 33 rodziny żydowskie, a w 1880 roku w mieście mieszkało 549 wyznawców judaizmu. W 1812 r. powstał cmentarz żydowski, a 1824 r. wzniesiono synagogę. W 1844 r. do rady miejskiej Elbląga wybrano rajcę pochodzenia żydowskiego. Warto wiedzieć, że jeden z największych koncernów we wschodnich Niemczech, wytwórnia cygar Loeser & Wolff została założona elbląskiego 1874 r. przez elbląskiego Żyda. W 1926 r. firma zatrudniała aż 4.000 robotników.

Z całą pewnością nie wszystkim Żydom z Elbląga wiodło się dobrze. Na przełomie XIX i XX w. trudne warunki ekonomiczne sprawiły, że wielu z nich wyjechało z kraju w poszukiwaniu pracy i lepszych perspektyw. Ich odpływ rekompensowały natomiast ruchy migracyjne ludności z mniejszych miejscowości. W 1905 roku w Elblągu mieszkało 445 osób pochodzenia żydowskiego, do 1925 r. liczba ta pozostała niemal niezmieniona (434).

W chwili objęcia władzy przez nazistów społeczność żydowska Elbląga liczyła 367 osób. Represje zaowocowały szybkim, stopniowym spadkiem liczby miejscowych Żydów: do 207 w 1936 roku i do 53 w maju 1939 r. Podobno jeszcze w październiku 1942 r. - dzięki mieszanym małżeństwom - na terenie miasta przebywało siedem osób pochodzenia żydowskiego. Niestety, nie dysponujemy dokładną wiedzą na temat losów elbląskich Żydów w czasach Shoah.

Cmentarz żydowski w Elblągu znajduje się u zbiegu ul. Brzeskiej i ul. Browarnej. Dziś o jego istnieniu przypomina ustawiony w 2001 roku niewielki pomnik, na którym wyryto napis o treści: "Pamięci Żydów Elbląga. Dawny cmentarz żydowski 1812-1945". Jeden z użytkowników Forum Marienburg tak opisuje powojenne losy tej nekropolii: "Cmentarz - jak większość cmentarzy żydowskich - przetrwał wojnę w stanie częściowo zniszczonym, jednakże z macewami. W latach 1965-70 po wschodniej stronie cmentarza zbudowano budynek firmy HYDROSTER - obiekt istniejący do dzisiaj jako sklep z częściami do łodzi i silników. Plac przed sklepem otrzymał posadzkę betonową. Do utwardzenia terenu zastosowano macewy. Około 1990 roku beton zaczął odpadać i ukazały się zabytkowe kamienie. Wykonano wówczas prace porządkowe i nagrobki usunięto".

Uwaga! Poszukujemy wszelkich informacji o zagładzie Żydów z Elbląga
oraz o historii miejscowego cmentarza żydowskiego.
Prosimy o kontakt z nami drogą E-mailową.
foto: Mirosława Stojak
strona główna cmentarze warto wiedzieć księga gości napisz do nas