Dukla to miasto, w którym przez lata Żydzi stanowili zdecydowan± większo¶ć mieszkańców. Według spisu z 1881 roku żyło tu 2.553 osób pochodzenia żydowskiego, co stanowiło 84.2% ludno¶ci. Z Dukli pochodzili między innymi Naftali i Gitel Rubinsteinowie, rodzice Heleny Rubinstein - ¶wiatowego potentata w branży kosmetycznej.

Dzi¶ w mie¶cie znajdziemy jeszcze ¶lady po lokalnej społeczno¶ci żydowskiej. Przy ul. Cegrowskiej można obejrzeć ruiny synagogi, wzniesionej w 1758 r. i zniszczonej przez hitlerowców w czasie wojny. Nieopodal jest też budynek dawnej szkoły żydowskiej.

Cmentarz żydowski w Dukli położony jest na południowym skraju miejscowo¶ci, po prawej stronie drogi w kierunku Barwinka. Nekropolia składa się z dwóch czę¶ci - tzw. starego cmentarza, założonego na pocz±tku XVIII wieku i przylegaj±cego do niego nowego cmentarza, funkcjonuj±cego od około 1870 roku. Na "starym cmentarzu" przetrwało kilkadziesi±t zniszczonych macew, wiele z nich jest połamanych i poro¶niętych mchem. Nowy cmentarz ogrodzony jest murem, można znaleĽć na nim około dwustu dobrze zachowanych nagrobków. Niestety, duża liczba stell nagrobnych z dukielskich nekropolii została wykorzystana przez Niemców do regulacji potoku w Smerecznem oraz do prac budowlanych. Cmentarz żydowski w Dukli jest wpisany do rejestru zabytków. W 2005 roku nekropolia została uporz±dkowana przez członków Polskiej Unii Studentów Żydowskich. Unia we współpracy ze Stowarzyszeniem na rzecz Rozwoju Dukielszczyzny zamierza także zdobyć ¶rodki na wykonanie dachu synagogi oraz jej ogrodzenie.

Tekst i zdjęcia: Grażyna Bielawska, Krzysztof Bielawski