| strona główna | cmentarze | warto wiedzieć | księga gości | napisz do nas |
| DUBIECKO | ||
Po raz pierwszy Żydzi w Dubiecku - w osobie arendarza imieniem Lewko - wzmiankowani są w 1622 roku. Ich późniejsze dzieje nie są dokładnie udokumentowane. Początkowo Żydzi z Dubiecka podporządkowani byli kahałowi przemyskiemu. W połowie XVIII wieku w Dubiecku istniała już samodzielna gmina wyznaniowa, która posiadała cmentarz i synagogę, zburzoną w 1799 roku w związku z brakiem wcześniejszej zgody na jej budowę. W 1765 roku żyło tu stu szesnastu wyznawców judaizmu. Ich liczba stopniowo wzrastała: w 1880 roku w mieście mieszkało 666 Żydów, a spis powszechny z 1921 roku odnotował 977 osób pochodzenia żydowskiego. Przez wiele lat Żydzi stanowili około połowy ludności miasta, jednocześnie dominując w handlu i rzemiośle. W Dubiecku silne wpływy miały idee chasydyzmu. Miejscowi Żydzi byli zwolennikami cadyków Cwi Elimelecha z Błażowej oraz Szaloma z Bełza. Przez pewien czas rabinem w Dubiecku był Cwi Elimelech Szapiro (1758 - 1841), uczeń Menachema Mendla z Rymanowa i założyciel słynnej dynastii cadyków z Dynowa. Cadyk Cwi Elimelech przeciwstawiał się postępowym prądom w judaizmie, hołdując jednocześnie kabale. Miasto poważnie ucierpiało podczas I wojny światowej. Doszło do wielu zniszczeń, a wojska rosyjskie dokonały grabieży, również majątku ludności żydowskiej. Wielu żydowskich żołnierzy nie powróciło z wojny, pozostając w Austrii, Niemczech, część wyemigrowała do Ameryki. W listopadzie 1918 roku okoliczni chłopi dopuścili się rabunku sklepów należących do Żydów. Zagładę dubieckiego sztetl przyniosła II wojna światowa. Wkrótce po zajęciu miasta, naziści spalili dom modlitwy, a w październiku 1939 roku rozebrano drugą synagogę. W listopadzie Żydzi zostali wypędzeni za San, na tereny zajęte przez Armię Czerwoną. Deportacja została przeprowadzona brutalnie - Żydom pozwolono zabrać jedynie niewielką ilość bagażu, podczas transportu wielu z nich zostało dotkliwie pobitych. Część utonęła w nurtach Sanu. Po wejściu do radzieckiej strefy okupacyjnej, uchodźcy zostali ograbieni przez ukraińskich chłopów. Po agresji Niemiec na Związek Radziecki, część wygnanych Żydów powróciła do miasta. Niemal wszyscy zostali stopniowo wymordowani w egzekucjach na terenie Dubiecka oraz w jego okolicach. |
||
 |
 |
 |
Cmentarz żydowski w Dubiecku znajduje się w północnej części miasta, około trzystu metrów od Rynku. Podczas II wojny światowej na jego terenie naziści dokonywali licznych egzekucji ludności żydowskiej. Największa z nich miała miejsce w dniu 24 czerwca 1942 roku, kiedy to rozstrzelano około osiemdziesięciu osób. Hitlerowcy niemal doszczętnie zniszczyli cmentarz, wykorzystując nagrobki do utwardzania dróg. Do dziś przetrwały pojedyncze fragmenty macew. Więcej informacji o historii Dubiecka i miejscowej społeczności żydowskiej znajdziesz na stronach: tekst: K. Bielawski Bibliografia: |
||
 |
||
| strona główna | cmentarze | warto wiedzieć | księga gości | napisz do nas |