Nowy cmentarz żydowski w Chmielniku powstał w 1820 roku przy ul. Mruczej, na wysokości wylotu ul. Małej. W tym samym roku nekropolię ogrodzono parkanem.
Podczas II wojny światowej naziści niemal doszczętnie zniszczyli cmentarz. Na jego terenie pochowano około 250 Żydów, zabitych w latach Holocaustu. Mary Kleinhandler w swych wspomnieniach opublikowanych w książce autorstwa M. Maciągowskiego i P. Krawczyka "Żydzi w historii Chmielnika", tak opisuje ten cmentarz z czasów likwidacji getta: "Naszym oczom pojawiła się góra martwych ciał. Obok tej góry był wykopany ogromny dół. W dole było kilku mężczyzn, układających ciała nieżywych - mężczyzn, kobiet i dzieci. Oni rozsypywali jakiś środek dezynfekujący w tym dole. (....) Masy zakrwawionych trupów w straszliwej agonii".
Przez wiele na cmentarzu można było odnaleźć jedynie pojedyncze pozostałości grobów. Stan ten uległ zmianie dopiero w 2008 roku, kiedy to - dzięki staraniom Chmielnickiego Stowarzyszenia Kulturalnego oraz wywodzącej się z Chmielnika rodziny Kalisz z Hajfy -nekropolię ogrodzono i uporządkowano. Odzyskane macewy wkopano w ziemię, a w rogu cmentarzu odsłonięto pomnik-lapidarium, do budowy którego wykorzystano fragmenty nagrobków.
tekst: K. Bielawski
zdjęcia: Małgorzata Płoszaj
Kliknij tu, by obejrzeć film video nakręcony na tym cmentarzu
oraz film nagrany podczas ceremonii w dn. 13 czerwca 2008
Osobom zainteresowanym historią Żydów w Chmielniku polecamy lekturę książek autorstwa Agnieszki Sabor "Sztetl. Śladami żydowskich miasteczek Działoszyce - Pińczów - Chmielnik - Szydłów - Chęciny" oraz Marka Maciągowskiego i Piotra Krawczyka "Żydzi w historii Chmielnika". Warto też odwiedzić poniższe strony internetowe:
Dzieje gminy żydowskiej w Chmielniku
Księga Pamięci Chmielnika
|