Udokumentowane pocz±tki osadnictwa żydowskiego w Bieżuniu datuje się na pocz±tek osiemnastego wieku. Wiadomo, że w 1733 roku w miejscowo¶ci mieszkał Żyd o imieniu Berek, cyrulik Michała Zamoyskiego. Trzydzie¶ci jeden lat póĽniej w Bieżuniu żyło 172 wyznawców judaizmu, a ich liczba w ci±gu kolejnych dekad wzrastała. Na przestrzeni dziejów Żydzi stanowili ¶rednio trzydzie¶ci procent całej populacji miasteczka. W 1776 roku w dokumentach diecezji płockiej wzmiankowana jest miejscowa synagoga, opisana jako "szkoła z kominem, tam gdzie niegdy¶ były koszary dla wojska saskiego wystawione". W 1808 roku w Bieżuniu mieszkało 389 Żydów, w 1827 - 725, a w 1857 r. - 697. Tak duży przyrost był spowodowany między innymi migracj± Żydów wypędzonych z Mławy jak również akcj± rugowania ludno¶ci żydowskiej ze wsi. W 1822 roku Komisja Województwa Płockiego zezwoliła na utworzenie w Bieżuniu żydowskiej gminy wyznaniowej.

W 1835 roku miejscowy dozór bóżniczy rozpocz±ł starania na rzecz budowy nowej synagogi. Jej projekt powstał jednak dopiero w 1873 roku, a budowa trwała bardzo długo, bo od 1883 roku do 1902 r. Obok synagogi funkcjonował dom studiów religijnych, z języka hebrajskiego zwany bejt ha-midrasz. Oba te budynki zachowały się do dzi¶. Wiadomo też, że przynajmniej jeden dom modlitwy mieli miejscowi chasydzi, pozostaj±cy pod wpływem cadyków z Góry Kalwarii.

W Bieżuniu w 1841 r. przyszedł na ¶wiat Izaak Cylkow, syn talmudysty Mojżesza Arona Cylkowa, póĽniejszego nauczyciela w warszawskiej Szkole Rabinów. Izaak Cylkow po ukończeniu tej uczelni wyjechał na stypendium naukowe do Berlina, gdzie studiował filozofię, a po kilku latach na uniwersytecie w Halle obronił doktorat z filozofii i języków semickich. Cylkow był zwi±zany z ruchem asymilatorskim polskich Żydów. Po powrocie do kraju został kaznodziej± w synagodze postępowej w Warszawie przy ul. Daniłowiczowskiej. Podczas otwarcia Wielkiej Synagogi w Warszawie przy ul. Tłomackie Izaak Cylkow wygłosił mowę w języku polskim. Było to wyzwanie, rzucone zarówno kręgom zachowawczego ¶rodowiska żydowskiego, od setek lat używaj±cego w liturgii języka hebrajskiego, jak i zaborcy rosyjskiemu, zabraniaj±cemu kazań po polsku. Cylkow przeszedł do historii także jako wybitny tłumacz, który przełożył na język polski Biblię hebrajsk±.