Pierwsze wzmianki na temat obecno¶ci Żydów w Białymstoku pochodz± z lat 1658 - 1661 i s± to zapiski w pinkasie tykocińskim, czyli kronice zarz±du żydowskiej gminy wyznaniowej - tzw. kahału - w Tykocinie. Pocz±tkowo w Białymstoku bowiem nie było kahału, Żydzi białostoccy należeli do gminy tykocińskiej, która powstała w 1522 roku. W 1663 roku odnotowano ludno¶ć żydowsk± w liczbie 75 kobiet i mężczyzn powyżej 14 lat. Pierwsza synagoga białostocka powstała w 1693 roku, była to synagoga drewniana o nazwie: "Nomer tamid beth midrasz" - "wieczny płomień ¶wiec", wokół której powstała pierwsza w Białymstoku dzielnica żydowska, w okolicach obecnej ulicy Suraskiej. W latach 1715-1718 wybudowano pierwsz± w mie¶cie synagogę murowan±, a w 1745 roku gmina żydowska uzyskała niezależno¶ć od Tykocina. Pod koniec XVIII wieku w¶ród około czterech tysięcy mieszkańców Białegostoku odnotowano 1788 Żydów, co stanowiło około 45% całej ludno¶ci. W 1834 roku wybudowano drug± murowan± synagogę - "synagogę chóraln±", zwan± też synagog± Zabłudowskich. Jednym z inicjatorów tej budowy był ojciec Ludwika Zamenhoffa. W 1863 roku powstał w mie¶cie pierwszy żydowski szpital. W 1890 roku wybudowano trzeci± synagogę, o¶wietlon± ¶wiatłem elektrycznym, otrzymała ona nazwę "Piaskower bejt midrasz". Obecnie w synagodze mie¶ci się siedziba firmy "Wersal Podlaski". W 1906 roku armia carska sprowokowała w mie¶cie zaj¶cia antyżydowskie, w rezultacie których zginęło stu dziesięciu Żydów. Wydarzenia te upamiętnia obelisk znajduj±cy się na cmentarzu przy ulicy Wschodniej. W 1912 roku Żydzi stanowi± w Białymstoku 75% wszystkich mieszkańców, a miasto nazywane jest "Jerozolim± północy". W 1913 roku powstaje teatr żydowski. W czasie okupacji w białostockim getcie wybuchło powstanie, krwawo stłumione przez hitlerowców, większo¶ć żydowskich mieszkańców Białegostoku zostaje zamordowana w obozie zagłady w Treblince. W mie¶cie pozostało stosunkowo dużo zabytków kultury materialnej po białostockich żydach, szybki rozwój miasta w ostatnim czasie powoduje jednak, że zmieniaj± one swój pierwotny wygl±d.

Jednym z najbardziej znanych białostockich Żydów był bez w±tpienia Ludwik Zamenhoff. Urodził się w 1859 roku w zamożnej rodzinie nauczyciela języków obcych. Od 1887 r. pocz±ł publikować podręczniki stworzonej przez siebie mowy - języka esperanto, opieraj±cej się na dwóch tysi±cach "pierwiastków", zaczerpniętych z języków romańskich, germańskich i słowiańskich. Zamenhoff wydał podstawowe dzieło "Język międzynarodowy, gramatykę i słownik". Sztuczny język - esperanto - okazał się łatwy w nauce i pisowni. Inn± znan± postaci± był Icchak Malmed, który zapocz±tkował powstanie w getcie białostockim. Jego imieniem nazwano jedn± z ulic w centrum miasta.

W Białymstoku istniały cztery cmentarze żydowskie. Stary cmentarz, założony w 1760 roku przy ulicy Sosnowej został zniszczony całkowicie i do dzi¶ zachował się tam tylko jeden nagrobek. We wrze¶niu 2007 roku kamień ten został przeniesiony na teren nekropolii przy ul. Wschodniej.