BIAŁA RAWSKA |
Cmentarz żydowski w Białej Rawskiej znajduje się ok. 650 m na północny zachód od centrum miejscowo¶ci, ok. 100 m od ul. Polnej. Cmentarz zajmuje działkę geodezyjn± numer 101302 4.0001.88 o nieregularnym kształcie i powierzchni 12857 m kw.
Data założenia cmentarza nie jest znana. Z pewno¶ci± istniał już pod koniec XVIII w., co potwierdza zachowany fragment nagrobka z 1791 roku.
|
 |
 |
 |
 |
Cmentarz przed wojn± i po jej zakończeniu (Ľródło: Księga Pamięci Białej Rawskiej) |
Obiekt uległ daleko posuniętej dewastacji w okresie drugiej wojny ¶wiatowej oraz w kolejnych latach. W obrębie cmentarza znajduje się nie mniej niż kilkadziesi±t nagrobków w różnym stanie zachowania. Dostęp do większo¶ci z nich uniemożliwiaj± gęste zaro¶la.
W ostatnich latach z inicjatywy Izraela Meira Gabaja na cmentarzu wzniesiono pobielony nagrobek skrzyniowo-tablicowy, upamiętniaj±cy cadyka Awrahama Mosze syna Symchy Bunima z Przysuchy, zm. 27 grudnia 1829 r. (1 tewet 5590). Na jego macewie wyryto inskrypcję: "Ten kamień stoi w miejscu ohelu nauczyciela i mistrza, ¶więtego męża pana Awrahama Mosze z Przysuchy, syna nauczyciela i mistrza, ¶więtego męża pana Bunema z Przysuchy, niech jego zasługi nas ochraniaj±. Stowarzyszenie Ohele cadyków pod przewodnictwem nauczyciela i mistrza Izraela Meira Gabaja" (tłum. Anna Kulpa).
Teren cmentarza jest nieogrodzony i nieoznakowany.
|
 |
 |
 |
 |
Groby cadyków z Białej Rawskiej można odnaleĽć także na cmentarzu żydowskim w Warszawie przy ul. Okopowej. W kwaterze 47 znajduje się ohel, w którym złożono ciało zmarłego w 1910 Arona Cwi syna Dow Berisza. Dwóch innych cadyków pochodz±cych z Białej Rawskiej pochowano w kwaterze 12, tuż obok Jozuego, przywódcy chasydów z Ostrowi Mazowieckiej. Po prawej stronie nagrobka Jozuego znajduje się macewa jego zięcia Izaaka Jakuba z Białej Rawskiej, syna Natana Dawida z Szydłowca, autora dzieł religijnych "Diwre Bina" oraz "Jeszar Lew". Po lewej stronie grobu Jozuego spoczywa Meir Salomon z Międzyrzecza, syn Izaaka Jakuba z Białej Rawskiej, zamordowany w 1942 roku w Warszawie. Natomiast w ohelu cadyków wareckich w kwaterze 32 pochowano Jakuba Judę z Warszawy, po ¶mierci Dow Berisza - cadyka w Białej Rawskiej.
tekst: K. Bielawski
Zdjęcia współczesne cmentarza w Białej Rawskiej: A. Wojciechowski
Zdjęcia cmentarza w Warszawie: K. Bielawski
|
 |
 |
 |
 |
Ohel Arona Cwi
syna Dow Berisza |
Tablica
epitafijna |
Grób Izaaka Jakuba
i Meira Salomona |
Ohel cadyków
wareckich |
Poszukujemy wszelkich informacji o Żydach z Białej Rawskiej i ich nekropolii.
Czekamy też na relacje osób, które pamiętaj± ten cmentarz z okresu przed II wojn± ¶wiatow±. |
 |
Teksty i zdjęcia opublikowane w serwisie www.kirkuty.xip.pl s± chronione prawem autorskim.
Wykorzystanie materiałów możliwe wył±cznie po uzyskaniu pisemnej zgody Redakcji. |