Kliknij, aby dodać stronę do ulubionych
strona główna cmentarze warto wiedzieć księga gości napisz do nas
BIAŁA RAWSKA

Cmentarz żydowski w Białej Rawskiej znajduje się ok. 650 m na północny zachód od centrum miejscowości, ok. 100 m od ul. Polnej. Cmentarz zajmuje działkę geodezyjną numer 101302 4.0001.88 o nieregularnym kształcie i powierzchni 12857 m kw.

Data założenia cmentarza nie jest znana. Z pewnością istniał już pod koniec XVIII w., co potwierdza zachowany fragment nagrobka z 1791 roku.

archiwalne zdjęcie wykonane na cmentarzu żydowskim w Białej Rawskiej archiwalne zdjęcie wykonane na cmentarzu żydowskim w Białej Rawskiej archiwalne zdjęcie wykonane na cmentarzu żydowskim w Białej Rawskiej archiwalne zdjęcie wykonane na cmentarzu żydowskim w Białej Rawskiej

Cmentarz przed wojną i po jej zakończeniu (źródło: Księga Pamięci Białej Rawskiej)

Obiekt uległ daleko posuniętej dewastacji w okresie drugiej wojny światowej oraz w kolejnych latach. W obrębie cmentarza znajduje się nie mniej niż kilkadziesiąt nagrobków w różnym stanie zachowania. Dostęp do większości z nich uniemożliwiają gęste zarośla.

W ostatnich latach z inicjatywy Izraela Meira Gabaja na cmentarzu wzniesiono pobielony nagrobek skrzyniowo-tablicowy, upamiętniający cadyka Awrahama Mosze syna Symchy Bunima z Przysuchy, zm. 27 grudnia 1829 r. (1 tewet 5590). Na jego macewie wyryto inskrypcję: "Ten kamień stoi w miejscu ohelu nauczyciela i mistrza, świętego męża pana Awrahama Mosze z Przysuchy, syna nauczyciela i mistrza, świętego męża pana Bunema z Przysuchy, niech jego zasługi nas ochraniają. Stowarzyszenie Ohele cadyków pod przewodnictwem nauczyciela i mistrza Izraela Meira Gabaja" (tłum. Anna Kulpa).

Teren cmentarza jest nieogrodzony i nieoznakowany.

Biała Rawska - macewa nagrobek na cmentarzu żydowskim w Białej Rawskiej zniszczona macewa macewa

Groby cadyków z Białej Rawskiej można odnaleźć także na cmentarzu żydowskim w Warszawie przy ul. Okopowej. W kwaterze 47 znajduje się ohel, w którym złożono ciało zmarłego w 1910 Arona Cwi syna Dow Berisza. Dwóch innych cadyków pochodzących z Białej Rawskiej pochowano w kwaterze 12, tuż obok Jozuego, przywódcy chasydów z Ostrowi Mazowieckiej. Po prawej stronie nagrobka Jozuego znajduje się macewa jego zięcia Izaaka Jakuba z Białej Rawskiej, syna Natana Dawida z Szydłowca, autora dzieł religijnych "Diwre Bina" oraz "Jeszar Lew". Po lewej stronie grobu Jozuego spoczywa Meir Salomon z Międzyrzecza, syn Izaaka Jakuba z Białej Rawskiej, zamordowany w 1942 roku w Warszawie. Natomiast w ohelu cadyków wareckich w kwaterze 32 pochowano Jakuba Judę z Warszawy, po śmierci Dow Berisza - cadyka w Białej Rawskiej.

tekst: K. Bielawski
Zdjęcia współczesne cmentarza w Białej Rawskiej: A. Wojciechowski
Zdjęcia cmentarza w Warszawie: K. Bielawski

groby cadyków z Białej Rawskiej na cmentarzu w Warszawie groby cadyków z Białej Rawskiej na cmentarzu w Warszawie groby cadyków z Białej Rawskiej na cmentarzu w Warszawie ohel cadyków wareckich
Ohel Arona Cwi
syna Dow Berisza
Tablica
epitafijna
Grób Izaaka Jakuba
i Meira Salomona
Ohel cadyków
wareckich
Poszukujemy wszelkich informacji o Żydach z Białej Rawskiej i ich nekropolii.
Czekamy też na relacje osób, które pamiętają ten cmentarz z okresu przed II wojną światową.
Teksty i zdjęcia opublikowane w serwisie www.kirkuty.xip.pl są chronione prawem autorskim.
Wykorzystanie materiałów możliwe wyłącznie po uzyskaniu pisemnej zgody Redakcji.
strona główna cmentarze warto wiedzieć księga gości napisz do nas