Gmina żydowska w Annopolu posiadała dwa miejsca pochówku. Pierwszy cmentarz znajdował się w pobliżu synagogi, przy obecnej ul. ¦wieciechowskiej i był użytkowany do 1792 r., kiedy to władze, kieruj±c się względami sanitarnymi, nakazały przeniesienie wszystkich cmentarzy poza miasto. W wyniku zniszczeń do dzi¶ w tym miejscu nie zachowały się żadne nagrobki, teren cmentarny został zabudowany.

Drugi cmentarz żydowski w Annopolu został założony przy obecnej ul. Le¶nej. Wacław Flisiński w ksi±żce Wspominki rachowskie napisał "nowy kierkut w Annopolu urz±dzono w polu poza miastem, między zabudowaniami ulicy Bóżniczej a zagajnikiem maj±tku Rachów". Również nowy cmentarz został zniszczony podczas drugiej wojny ¶wiatowej, a dewastacja postępowała także po wyzwoleniu.

Niewiele wiemy o historii tego miejsca. Autorzy Księgi Pamięci Annopola pisz±c o cmentarzu, przytaczaj± opowie¶ć o wydarzeniu z końca XIX w: "W 1895 r. w Rachowie i okolicy wybuchła zaraza. (....) Starsi gminy zebrali się w domu rabina i zgodnie ze starym zwyczajem postanowili zapobiec epidemii żeni±c na cmentarzu dwójkę młodych ludzi. Para, syn rybaka i córka dozorcy cmentarza, pobrała się na terenie nowego cmentarza. Stawili się tam wszyscy Żydzi z miasta. (....) Wkrótce potem niebezpieczeństwo zarazy zostało zażegnane".

W ostatnich latach na cmentarzu wykonano prace restauracyjne. Cmentarz została uporz±dkowany i ogrodzony metalow± siatk±. Na osi bramy wzniesiono skromny pomnik ofiarom Zagłady. Na słupie z cegieł umieszczono tablicę z napisem o tre¶ci: "Ku czci annopolskich mężczyzn, kobiet i dzieci, zamordowanych przez niemieckich morderców podczas drugiej wojny ¶wiatowej". W¶ród traw można odnaleĽć nieliczne nagrobki lub ich fragmenty. Cmentarz został wpisany do rejestru zabytków pod numerem 408/89.

Spis zachowanych macew jest dostępny na stronie Fundacji Dokumentacji Cmentarzy Żydowskich: http://cemetery.jewish.org.pl/list/c_51.

tekst: K. Bielawski
zdjęcia: Jacques Lahitte