Cmentarz prawosławny w Czułczycach

Czułczyce (pow. chełmski, gmina Sawin) to przykład wsi wielokulturowej. Obok rzymskich katolików mieszkali tu prawosławni/grekokatolicy i protestanci. Były trzy świątynie i zapewne też 3 cmentarze. Jadąc od strony Okszowa zatrzymałem się widząc kępę drzew jednoznacznie kojarzącą mi się z cmentarzem. W pobliżu widoczna była wieża bardziej przypominająca cerkiew niż kościół.

Obrazek

Pokaż Nekropolie na większej mapie
Nie znam daty założenia tego cmentarza. Wieś pojawia się w dokumentach w wieku XVI (jest to informacja o istnieniu parafii w Czułczycach z 1513 roku). Siedziba parafii znajdowała się w nieodległym Przysiółku. Ze Słownika Geograficznego Królestwa Polskiego wiem, że w Przysiółku w 1603 roku stał drewniany kościół. Nie wiadomo czy grekokatolicy mieli już wtedy swoją świątynię w Czułczycach. O niej tylko wiadomo, że w 1744 roku została odnowiona przez Augusta III. Tu Wikipedia podaje nieco inną informację. Wg umieszczonych w niej zapisów świątynia greckokatolicka powstała w 1788 roku, a została rozebrana przez prawosławnych w latach trzydziestych XX wieku. Stać miała w pobliżu obecnej świątyni murowanej wzniesionej w 1905 roku jako cerkiew prawosławna (parafia greckokatolicka została zniesiona w roku 1875 i na jej miejsce powstała parafia prawosławna). I tutaj jak w wielu innych miejscowościach po ucieczce Rosjan w 1915 roku pozostało niewielu prawosławnych. Od 1918 roku ze świątyni korzystali katolicy. Najwidoczniej niewielu prawosławnych do tego czasu powróciło z bieżeństwa. Ale już w 1919 znów służyła prawosławnym i była siedzibą nieetatowej filii parafii prawosławnej w Chełmie. Trwało to do roku 1945. W tym roku dokonano wysiedlenia ludności prawosławnej. Było to około tysiąca osób. Po tym wysiedleniu cerkiew władze oficjalnie przekazały w ręce katolików.

Pozostał cmentarz. Odbywają się na nim nabożeństwa. I nadal jeż używany do celów grzebalnych choć już nie przez tak liczną społeczność wiernych kościołowi wschodniemu.

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Rzut oka na kościół wzniesiony w 1905 roku przez moskiewskiego kupca, Jana Kowalewskiego.

Obrazek