Pocz±tki osadnictwa żydowskiego w Tykocinie |
Poniższy tekst pochodzi z wydanego w 1883 roku "Słownika geograficznego Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich" |
Osiedlenie się żydów w Tykocinie nast±piło w pocz±tkach XVI wieku. Olbracht Gastold, wojewoda trocki, pozwolił w 1522 roku 10 żydom z Grodna osi±¶ć w Tykocinie "na Kaczorowie za mostem". Na ostrowie maj± sobie postawić szkołę. Wyznaczono im plac na cmentarz "pierwsz± górę za rzek±". Pozwolono im wystawić kramnice koło ratusza i prowadzić wszelki handel. Następnie w r. 1536 tenże Gastołd wydał w Wilnie nowy przywilej, uwalniaj±cy żydów od wszelkiej juryzdukcyi s±dów miejskich i grodzkich ("Prosili.... żeby ich doktór, na imię Dawid, albo potem będ±cy, według zakonu żydowskiego one s±dził i rz±dził a starosta i urzędnicy żeby ich w żadnych sprawach nie s±dzili, woĽnych swoich na nie nie dawali..... ani win nie brali. A je¶li będzie jakie prawo żyd z chrze¶cianinem albo chrze¶cianin z żydem miał, tedy starostowie spółek z doktorem maj± to obaczyć i rozeznać"). Batory potwierdzaj±c ich przywileje w Tykocinie r. 1576 pozwala swobodnie trudnić się handlem po miastach i wsiach królewskich, pańskich, duchownych i szlacheckich. Władysław IV potwierdzaj±c w Krakowie r. 1633 przywileje żydów, zabronił dochodzić pretensyi wszelkich na rodzinie winowajcy lub niedotrzymuj±cego umowy. Na specyaln± pro¶bę żydów tykocińskich potwierdził w Wilnie 1639 r. ich swobody, przywileje. Mimo to ci±gle zachodz± zatargi między żydami tykocińskimi a chrze¶ciańsk± ludno¶ci±. Wreszcie w r. 1763 staje umowa, któr± żydzi zobowi±zali się wzamian za udzielenie im prawa do pastwiska koni i uwolnienia od opłat miejskich, wnosić do kasy miejskiej 120 złp. rocznie w dwu ratach. |