Cmentarz żydowski w Radomiu

O osadnictwie żydowskim w Radomiu przed otrzymaniem przez miasto przywileju zakazującego przebywania w nim Żydów wiadomo niewiele. Ale na pewno w XVI wieku Żydzi w Radomiu mieszkali choć nie posiadali synagogi ani cmentarza. Gdy w XVIII wieku zakazano Żydom mieszkać oraz prowadzić działalność na terenie Radomia pewne było, że nie ma szans na powstanie radomskiej gminy wyznaniowej. Wielokrotne powtarzanie nakazu opuszczenia przez Żydów miasta jest zaś dowodem, że nadal w Radomiu przebywali. Swych zmarłych chowali na cmentarzach w Przytyku i w Kozienicach. W roku 1827 społeczność żydowska to już ponad 23% mieszkańców Radomia. Wybuch epidemii cholery w roku 1831 postawił sprawę cmentarza żydowskiego na ostrzu noża - zmarłych nie można było przewozić aż tak daleko. Powstał więc żydowski cmentarz epidemiczny w pobliżu drogi do Kozienic. Po jego powstaniu przez sześć lat zabiegano o zalegalizowanie istnienia nekropolii żydowskiej w Radomiu. Rok 1837 to początek jej formalnego istnienia. Od tego czasu była wielokrotnie powiększana poprzez zakup sąsiednich działek. Cmentarz został zniszczony przez okupantów niemieckich podczas II wojny światowej. Dziś na terenie cmentarza znajduje się tylko niewielka liczba macew w porównaniu z okresem międzywojennym. Żadna z nich nie stoi w swoim dawnym miejscu na cmentarzu.

Obrazek

Pokaż Judaika na większej mapie
Obrazek
Brama cmentarna jest zamknięta na kłódkę. Furta zaspawana. Wysoki mur otacza szczelnie teren cmentarza. Jedyny wyłom w murze znajduje się od strony placu należącego do jakiejś firmy. Brak jest jakichkolwiek tablic informacyjnych.
Obrazek

Obrazek
Z jednej strony to dobrze, że zabezpieczono przed dewastacją to co ocalało. Z drugiej zaś szkoda, że popatrzeć można tylko poprzez kraty z daleka.
Obrazek
Pozostaje jeszcze lektura tekstów zamieszczonych w internecie:
w Wikipedii;
na stronie Cmentarze żydowskie w Polsce;
na stronach portalu Wirtualny Sztetl.
Archiwalne zdjęcia z cmentarza obejrzeć można w galerii serwisu Bagnówka