Kliknij, aby dodać stronę do ulubionych
strona główna cmentarze warto wiedzieć księga gości napisz do nas
SARNAKI    

Cmentarz żydowski w Sarnakach jest najstarszym zachowanym śladem obecności Żydów w miasteczku. Według przekazu nekropolia została założona w 1742 roku. Powtórzona wzmianka na temat cmentarza jest zarazem pierwszą datowaną informacją dotyczącą Żydów w Sarnakach. Datę założenia cmentarza należy przyjąć jako datę uzyskania samodzielności przez miejscową gminę żydowską.

Kirkut znajduje się przy drodze prowadzącej do wsi Rzewuszki, zlokalizowany jest skośnie względem przebiegu drogi po jej lewej stronie (obecnie ulica Konopnickiej, skośna uliczka pokryta betonową kostką u wylotu szosy w kierunku Łosic). Niedługo przed wybuchem działań wojennych społeczność żydowska licząca 3/4 miasteczka (w 1921 roku - 1.198 osób), dokupiła działkę w sąsiedztwie celem powiększenia nekropolii. Prawdopodobnie jednak nie grzebano tam zmarłych. Teren ten jest dziś użytkowany jako łąka. Obecna działka geodezyjna cmentarza liczy 0,91 ha. Pierwotnie kirkut był ogrodzony kamiennym murem wykończonym cegłą, z drewnianą bramą z zadaszeniem. Na terenie cmentarza znajdowała się drewniana szopa grabarzy.

Mapa okolic Sarnak z 1937 r., z zaznaczonym cmentarzem żydowskim

W 1941 roku, podczas przygotowań Niemców do inwazji na ZSRR ogrodzenie kirkutu zostało rozebrane i użyte do wybrukowania drogi w kierunku Bugu. W podobnie "praktyczny" sposób wykorzystano ogrodzenia kilku innych okolicznych cmentarzy chrześcijańskich. Od tego czasu rozpoczęła się postępująca dewastacja. Jeszcze na przełomie lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych cmentarz był dość dobrze widoczny, szczególnie wyróżniała się obecność jednego dużego nagrobka. Do dziś pozostały na kirkucie fragmenty sześciu nagrobków, trudne do zlokalizowania z uwagi na gęste zarośla tarniny.

Przeczytaj też artykuł "Getto - ostatnie lata Żydów w Sarnakach".


tekst & zdjęcia: Rafał Zubkowicz

Jesienią 2007 r., dzięki zaangażowaniu autora powyższego tekstu, na terenie Sarnak znalezione zostały kolejne dwie macewy. Prosimy o kontakt wszystkie osoby, które mogą pomóc w odnalezieniu innych nagrobków z tej zabytkowej nekropolii.
Sarnaki - cmentarz żydowski Sarnaki - macewa Sarnaki - macewa tu pochowany mąż zacny i prawy S [linia tekstu nieczytelna, pojedyncze litery] [..] Fiszel, [najprawdopodobniej: syn naszego nauczyciela] tłumaczenie: Estera Stopińska
Poszukujemy wszelkich informacji o Żydach z Sarnak i ich nekropolii.
Czekamy też na relacje osób, które pamiętają ten cmentarz z okresu przed II wojną światową.
Teksty i zdjęcia opublikowane w serwisie www.kirkuty.xip.pl są chronione prawem autorskim.
Wykorzystanie materiałów możliwe wyłącznie po uzyskaniu pisemnej zgody Redakcji
strona główna cmentarze warto wiedzieć księga gości napisz do nas