Kliknij, aby dodać stronę do ulubionych
strona główna cmentarze warto wiedzieć księga gości napisz do nas
GÓRA  

Nie wiemy, kiedy pierwsi Żydzi osiedlili się w Górze (w języku niemieckim: Guhrau). Z całą pewnością już w 1350 roku w mieście istniała ulica Żydowska. W czternastym wieku przez ziemie Śląska przetoczyła się fala antysemickich wystąpień - w jej wyniku w 1362 roku Żydzi zostali wypędzeni z Góry. Przez setki kolejnych lat osadnictwo żydowskie w tej miejscowości było zakazane. Stan ten uległ zmianie dopiero w dziewiętnastym wieku, kiedy to król Fryderyk Wilhelm II wydał akt, dopuszczający Żydów do obywatelstwa miejskiego. W 1849 roku w Górze mieszkało 30 wyznawców judaizmu, a do 1895 roku liczba ta wzrosła do 110 osób. W drugiej połowie XIX wieku w Górze wzniesiono pierwszą synagogę. Przełom stuleci przyniósł jednak spadek liczebności Żydów w Górze. Złożyły się na to między innymi trudne warunki gospodarcze oraz pierwsza wojna światowa. W 1933 roku, po dojściu Hitlera do władzy, w Górze mieszkało już tylko 57 osób pochodzenia żydowskiego. Nazistowskie represje spowodowały kolejną falę emigracji miejscowej ludności żydowskiej. W 1937 roku społeczność żydowska Góry liczyła 27 osób. Podczas Nocy Kryształowej w 1938 roku bojówki podpaliły synagogę i dopuściły się gwałtów na ostatnich mieszkających tu Żydach. Do maja 1939 roku w mieście żyło już jedynie sześć osób pochodzenia żydowskiego. Nie znamy ich dalszych wojennych losów.

Cmentarz żydowski w Górze powstał w drugiej połowie dziewiętnastego wieku, przy obecnej ul. Lipowej, w zachodniej części miasta, przy cmentarzu rzymsko-katolickim. Nekropolia została zniszczona przez nazistów. Jak podaje Marcin Wodziński w swej książce "Hebrajskie inskrypcje na Śląsku w XIII-XVIII w.", w 1943 roku działka cmentarna przeszła na własność gestapo, a następnie została sprzedana. Proces dewastacji trwał zapewne także po wyzwoleniu. Obecny stan nekropolii oddaje fragment listu, jaki pod koniec lat dziewięćdziesiątych do Żydowskiego Instytutu Historycznego przesłał jeden z mieszkańców Góry: "Teren jest zalesiony oraz porośnięty trawą oraz runem. Udało mi się odnaleźć fragmenty macew, niektóre w dobrym stanie. Widoczne są doły, powstałe zapewne w wyniku niedawnego plądrowania grobów. Są też resztki muru oraz prawdopodobnie słupki płotu".

tekst: K. Bielawski
zdjęcia: dr Kazimierz S. Ożóg
Bibliografia:
"The Encyclopedia of Jewish Life before and during the Holocaust"
M. Wodziński "Hebrajskie inskrypcje na Śląsku w XIII-XVIII w."

Góra - cmentarz żydowski Góra - cmentarz żydowski Góra - cmentarz żydowski Góra - cmentarz żydowski
Poszukujemy wszelkich informacji o Żydach z Góry i ich nekropolii.
Czekamy też na relacje osób, które pamiętają ten cmentarz z okresu przed II wojną światową.
Teksty i zdjęcia opublikowane w serwisie www.kirkuty.xip.pl są chronione prawem autorskim.
Wykorzystanie materiałów możliwe jest wyłącznie po uzyskaniu pisemnej zgody Redakcji.
strona główna cmentarze warto wiedzieć księga gości napisz do nas